013901

207

— 200 —

wietrze nie może szkodzić organizmowi. Polanie w tynj przypadku byłoby drastycznem, niebezpiecznem.

Chory pozostał jeden dzień w łóżku, gdzie omyto go całkowicie dwa razy. Na brzuch i okolicę pęcherza przyłożono płótno złożone we dwoje, odnawiano je tak często, ile razy gorączka chciała odzyskać przewagę. W ten sposób przywrócono organizmowi jednolitą temperaturę i utrzymano ją. Woda z octem działa tu, jak się przekonałem, bardzo wzmacniająco, a gorączka nie może się rozszerzać dalej.

Chory nie używał niczego więcej, prócz herbaty ze skrzypu i korzeni bzowych co dwie godziny. Wnet zjawił się dobry apetyt, a pacjent mógł w krótkim czasie wrócić do swej roboty.

Innych zabiegów nie trzeba robić; skutecznem jednakowoż będzie wziąść codziennie jedno lub dwa omywania całkowite.

Gdyby jedna para nie wystarczyła a boleści odnowiły się, można wówczas wziąść drugą parę, która w regule już wystarczy.

Zdarzały mi się wyjątkowo przypadki, szczególniej u ludzi otyłych, że przez 4 dni konieczną była para stolcowa codziennie, i codziennie omywanie wodą i octem. Po omywaniach tych zjawia się łagodny pot, jest to objaw zwykły, wielce korzystny dla przebiegu choroby. Gdy po parze, trwa dalej silniejszy lub słabszy pot w łóżku przez dwie godzin, wtedy można zrobić omywanie.

Jeżeli po omywaniu znowu pot wystąpi, wówczas zjawiają się znowu małe kurczowe boleści, znak że choroba jeszcze zupełnie nie ustąpiła. Dlatego trzeba robić dalej omywania, i trzeba powtórzyć parę, gdyby silniej- i sze kurcze chciały wystąpić.

Podagra. Gościec. Reumatyzm.

Podagra jest chorobą zdarzającą się często. Nawiedza ona zwykle tylko wyższe stany, lub tych, którzy bujne wiodą życie, używają wiele trunków i zbyt poży- ; wnych pokarmów. Jest także dziedziczną. Rozpoczyna się | od nóg, od wielkiego palca. Nagle odczuwa się palącą * boleść, która nieprzerwanie trwać może noc całą, a rano i

I ustaje. Starzy opuchają, a skóra zaczerwienia się silnie. I ^ wielkiego palca przechodzi ból na inne palce, a cała I noga zaczyna chorować. Także w stawach jednej lub dru-I gi^e.j ^r<iki występuje później podagra i sprawia te same I boleści; jest to tak zwany gościec rąk, chiragra. Podobnie I jak stawy ręki, mogą i inne stawy uledz tej chorobie, jak I stawy łokcia, biodra, kolana, ramion, bark, obojczyka i t. d. I Choroba występuje, jak już powiedziałem najczęściej n a,-I gle i rozszerza się szybko po ciele; również nagle mogą | jednakże zniknąć bóle, co zdarza się szczególniej przy I pierwszem wystąpieniu. Chory mniema potem, że wolnjun 1 jest zupełnie od choroby, lecz polepszenie to nie trwa ■ długo. Naraz rozpoczyna się choroba na nowo i tworzą I się obrzmienia napo wrót na wszystkich miejscach dotknię-I tych dawniej cierpieniem. Przy każdorazowe*! powrocie I wracają obrzmienia na nowo, twardnieją zwolna i tworzą I guzy, które nieraz są widocznymi na stawach palców. Stwar-I dniałe guzy zwiemy zazwyczaj gośćcowymi lub reumaty-I cznymi. Jak już powiedziałem wyżej, choroba ta może nagle I wystąpić w jakiemś miejscu, i również nagle zniknąć, a po-I tern zjawić się na innem miejscu, a wtedy zwiemy ją po-I dagrą wędrującą. Jak baciarze wleką się z jednego I szynku do drugiego, gdzie znowu psoty płatają, podobnie I i choroba ta przenosi się z jednego miejsca na drugie I i dokucza człowiekowi. Gdy u podagryków i reumatyków I wystąpi mniejsza lub większa transpiracja (poty), i gdy I się dłuższy czas pocili, wówczas bóle pomniejszają się, I a chorzy przjmhodzą do zdrowia, ale tylko pozornie. Za-I rody choroby pozostają w ciele, a polepszenie trwa tak I długo, aż w ustroju zbierze się coraz więcej materji cho-1 robotwórczej, która rozczyniona zarodkami gośćcowemi I fermentuje, i przywraca dawną chorobę. Im silniejszy pot I występuje, tein prędzej chory wolnym będzie od boleści. I Im więcej jednakowoż powtarza się ta choroba, tern szer-I sze zajmuje miejsce, i tern bardziej utrudnione jest wyle-I czenie. Jak już powiedzieliśmy wyżej, podagra i reuma-IŁ tyzm występują głównie u tych, którzy używają nadmier-I nie trunków i jedzą zbyt pożywne potrawy. Ustrój stra-l wić tego nie może należycie, i ztąd to dostaje się do p krwi wiele nieczystych materyj. Materje te osiadają na ^stawach, twardnieją zwolna, stają się wapnistemi, podobnie