0292

VI. 5. 5 a. 6.

KON’RAD I (ż. AGAFIA); A⁷. A⁷.; SALOMEA.

275

W dokumentach wspomnianą jest Agafia po raz ostatni jako żyjąca pod datą 30 Iipea 1242 r.¹). Według Kocz. Wielk.²), którego wiadomość powtarza także Kron. Wielk.³) i Długosz⁴), brała udział w uroczystości pogrzebowej swego męża. Zmarła zatem dopiero po 31 sierpnia 1247 r.

5 a. [N. N.]

Według mniemania Szaraniewicza ⁵) książę bełski Aleksander Wsewołodowic miał być dziewierzem Leszka Białego. Tego rodzaju stosunek powinowactwa mógłby się opierać bądź to na małżeństwie Leszka z siostrą Aleksandra, bądź też na małżeństwie Aleksandra z siostrą Leszka. Ponieważ o Leszku wiadomo, że miał za żonę Grzymisławę, córkę Ingwara (VI. 4), przeto twierdzenie Szaraniewioza prowadziłoby do wniosku, że Aleksander poślubił jakąś bliżej nam nieznaną siostrę Leszka, a więc córkę Kazimierza Sprawiedliwego. Na to nie ma jednakowoż żadnego poparcia w źródłach; twierdzenie zaś Szaraniewioza polega widocznie na bałamutnem zużytkowaniu błędnej hypotezy Karamzina i Roepella, jakooy Grzymisława była córką Aleksandra bełskiego (VI. 4.).

6. Salomea.

Jako córka Leszka Białego i Grzymisławy poświadczona w Rocz. Tras.^(!), Rocz. Sędz. '). Bocz. Franc. krak. ”), Rocz. Małop.^!‘), w Kron. Wielk.¹⁰), Vita S. Salom.¹¹), Vita S. Kyng.^lż), w Latop. Hipac.^1:i). Rocz. kap. krak.¹¹) i Kron. Wielk.¹⁵) nazywają ją siostrą Bolesława Wstydliwego; również w wielu dokumentach ^1,;) mieni ją Bolesław swoją soror, germana, albo soror gennana, i na odwrót Salomea nazywa go swoim bratem (germanus carissimus), a Leszka Białego swoim ojcem ¹⁷). Długosz ^l7), opisując jej ślub z Kolomanem, rzekomo w r. 1208, określa ją jako siostrę Leszka, a więc jako córkę Kazimierza Sprawiedliwego, czemu przeczą wszystkie poprzednio przytoczone źródła¹⁹). Długosz zna wprawdzie także i córkę Leszka imieniem Salomee, wyznaczając jej jednak błędną, jak niżej zobaczymy, datę urodzin 1224 r., zmuszony był owę, już r. 1208 Kolomanowi poślubioną Piastównę uważać za osobę różniącą się od córki Leszka²⁰). Na dalszem jednak miejscu²¹), opisując śmierć Salomei, popada sam z sobą w sprzeczność; mieni bowiem (zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy) Salomee, wdow⁷ę po Kolomanie, siostrą Bolesława Wstydliwego.

Pośród dzieci Leszka Białego wymienioną jest Salomea w Rocz. Tras.²²) na pierwszem miejscu, przed Bolesławem; w innych źródłach, w Rocz. Sedz.²³), Rocz. Franc. krak.^zl), w Rocz. Małop.²⁵), w Kron. Wielk.²⁰) następuje ona dopiero po Bolesławie. Nie można jednak do porządku, zachowanego w tych pomnikach, przywiązywać zbytniej wagi, wiadomo bowiem, że w historyografii ówczesnej istniał zwyczaj w wyliczaniu potomstwa kłaść naprzód potomstwo męskie, a potem żeńskie, bez względu na starszeństwo wieku. Jedyną podstawą do określenia daty jej urodzin jest wzmianka zawarta w Vita S. Salom.²⁷): erat autem Salomea tercio anno sue etatis, cum ad curiam predicti regis Ungarorum (Andrzeja II) pro filio Colommano deportaretur. Ponieważ, jak zaraz okażemy, zaręczyny jej z Kolomanem przypadają na rok 1214, ze względu zaś na bardzo wczesny wiek Salomei w chwili przybycia jej na dwór przyszłego teścia, nie ma powodu przypuszczać, iżby między zaręczynami a przybyciem do Węgier upłynął jakikolwiek czas dłuższy, przeto można odnieść ów fakt z wiel-kiem prawdopodobieństwem również do r. 1214, zaczem data urodzin Salomei przypadnie na rok 1211 lub

1

Kod. dypl. Małop. II. nr. 421. — 2) Mon. Pol. III. 18. — 3) Ibid. II. 565. — 4) Hist. Pol. II. 313. — 5) Hy-

2

pat.-Chroń. 45. — 6) Mon. Pol. II. 836. - 7) Ibid. II. 876. — 8) Ibid. III. 46. — 9) Ibid. III. 162. 163. — 10) ibid. II. 552. - U) Ibid. IV. 776. — 12) Ibid. IV. 685. — 13) Str. 489. — 14) Mon. Pol. II. 813. — 15) Ibid II. 594. - 1«) Kod.

3

dypl. Małop. I. nr. 44. 53. 56. 71. Nadto w dokumencie podrobionym, ibid. 1. nr. 58. Por. Ulanowski, O załóż klaszt. św. Andrzeja w Krakowie, Pam. Akad. Umiej. Wydz. hist.-fil. VI. 15. 20. — 17) Kod. dypl. Małop. I. nr. 75. — 18) Hist. Pol.

4

II. 183. 184. — 19) Już Naruszewicz, Hist. nar. poi. III 142 uw. 2 wykazywał błąd Długoszowi, za nim późniejsi. — 20) Por.

5

Semkowicz, Rozb. Dług. 208. — 21) Hist. Pol. II. 407. — 22) Mon. Pol. II. 836. — 23) Ibid. II. 876. — 24) Ibid. III 46. — 25) Ibid. III. 162. 163. — 26) ibid. 11. 552. — 27) Ibid. IV. 777.