0434

418

Badanie morza.

swym końcem w kierunku pływania, przyczem skaczą do pewnego stopnia po wodzie w miarę, jak płaszcz swój naprzemian otwierają i zamykają. Najlepszymi pływakami pomiędzy kalmarami są te, które mają formę podobną do wydłużonego stożka, z tyłu zaostrzonego, a oba tylne ramiona tworzą razem, jakby ostry koniec strzałki, którym szybko przecinają wodę.

Szczególne zjawisko daje się zauważyć w życiu zwieząt pelagicznych, że często ukazują się gromadnie, a wielokrotnie występują w wielkich gromadach, poczynając od promieniaków i zwierzątek świecących (Noctiluca miliaris—świetliczka) aż do delfina. Często powyższe gromady mogą być utworzone biernie, bez ich udziału, dzięki ruchom powietrza lub wody. Mało to jest prawdopodobne w stounku do tuńczyków, które są długie na 3 metry, a ważą około 500 kilogramów, jakkolwiek nie może to być zupełnie wykluczone, gdyż siła prądów morskich bywa bardzo gwałtowna i jeżeli tylko zwierzęta poddadzą się ich wpływom, to oczywiście niema tak wiel kiego, ani nawet niepodobna go sobie wyobrazić, któreby nie uległo działaniom prądu.

Wiele pelagicznych organizmów ma taki ustrój, że bez użycia najmniejszej siły może się utrzymywać w wodzie, czy to płynąc, czy też będąc w niej spokojnie zawieszone, przeciwnie, gdyby chciały udać się na znaczniejsze głębiny, musiałyby znaleźć dużo energji i dołożyć wiele trudu, ażeby wykonać taki zamiar. Ciało ich ukształtowane jest w ten sposób, że jakkolwiek nie dosięgają dużych wymiarów, jednakże przedstawiają bardzo dużą powierzchnię ciała, wywierającą w wodzie odpowiedni opór. Odbywa się to w różny sposób: ciała ich w stosunku do całej jego masy są płaskie lub wydłużone. Doskonałe przykłady zwierząt’ przebywających na powierzchni morza i mających kształt ciała wydłużony przedstawiają nam z pośród ryb belony, czyli szczupaki morskie, z pomiędzy zaś skorupiaków świecące raki. Szczupaki morskie, których jeden gatunek (Belone vulgaris) spotyka się w morzu Północnem i zachodnich stronach Bałtyku, są istotnemi rybami pelagicznemi, których pięćdziesiąt gatunków zamieszkuje morza stref umiarkowanych i podzwotnikowych. Płyną one ruchem wężowym, wytwornie, spokojnie po powierzchni morza, bardzo lubią wyskakiwać z wody i przelatać przez pływające przedmioty jak kloce drzewa, pęki wodorostów, słomy i tym podobne. Według sprawozdań Couch’a angielscy chłopcy rybaccy sprawiają sobie taką przyjemność, że podczas pięknej pogody, w spokojnych zatokach morskich zatrzymują prętami przepływające szczupaki morskie, „które przeskakują przez te pręty tak zręcznie, jakby to wykonywały psy tresowane".

Raczki świecące (Luciferae) tworzą osobny oddział rodziny garnęli, do którego należy jeden tylko rodzaj i dwa gatunki. Są to stworzenia maleńkie, pięć tylko milimetrów długości mające, zaledwie przypominające garnele, bywają łowione za pomocą dosyć gęstych siatek. Tułogłowie tych skorupiaków jest mocno spłaszczone, w przedniej jego części znajduje się para wielkich ócz, osadzonych na ruchomych słupkach. Rak ten jest