0929DRUK00001761

249'

REFRAKCJA ASTRONOMICZNA

Ody więc obserwacje w bliskości horyzontu obarczone są tak wielkiemi błędami, to niema też potrzeby uwzględniać wpływu refrakcji z większą dokładnością, aniżeli wynoszą prawdopodobne błędy spostrzeżenia. Z drugiej strony byłoby to też niemożliwe, gdyż wartość teoretyczna refrakcji nie może być inaczej sprawdzona, jak tylko na drodze obserwacji; nie posiadamy wie© żadnego kryterjum do twierdzenia, iż którakolwiek z wartości teoretycznych jest dokładniejsza od innej, jeżeli różnice pomiędzy niemi nie przekraczają wartości prawdopodobnych błędów spostrzeżenia.

Ale nie ulega wątpliwości także i to, ż«i i biedy teorji wzrastają w miarę zbliżania się do horyzontu i to przynajmniej tak szybko, jak błędy spostrzeżenia. Choćby tylko niedokładna znajomość budowy atmosfery musi* się tem silniej uwydatnić w błędach teoretycznych obliczeń, im większą jest sama wartość refrakcji. Jednem słowem, mamy podstawę przyjmować, że błędy teorji i błędy obserwacji wzrastają jednocześnie, skąd wynika, że nie jesteśmy w stanie rozstrzygnąć! w jakim stopniu różnice między obliczeniem, a obserwacją w bliskości horyzontu zależą od błędów teorji, a w jakim od błędów obserwacji.

Po tych uwagach ogólnych zajmijmy się zagadnieniem nadania wyrażeniu refrakcji takiej postaci, któraby mogła mieć zastosowanie przy dowolnie wielkiej wartości z.

Wzór (87) można napisać w postaci

(1 — u + aw) dw

l/l _l_ 9	(u — aw)^2"
i/^1	“ 2

tang² s

(1 — « + aw) dw

/ć=cc" tang z

J ycotg²W + 2w — (ii — aw)² o

i rozwinąć według potęg wyrażenia (u— aw)². Otrzymujemy:

72= a"

o

"(1 — ^/-(-aw)dw /óotg² z + 2 u

+ |a"

o

'(1 — u -|- aw) (u — aw)² do)

l^cotg²^' -j- 2 «)³

(100)