0929DRUK00001710

298 ROZDZIAŁ VI, UST. 66

miedzy geodezyjną płaszczyzną wierzchołkową a płaszczyzną południka punktu A — azymutem geodezyjnym. Można jeszcfefe nazwać- poziomem geodezyjnym płaszczyznę prostopadłą do promienia punktu A, przechodzącą przez środek ziemi, horyzontem geodezyjnym wielkie kolo, określone przez nią na niebie, wreszcie układ spólrz^Gnych, ktćjjego biegunem jest zenit gooCentryozny, kołem zaś głównem horyzont geodezyjny, nazwać można geodezyjnym uMaeteni poziomowym. W tym układzie spólrzednemi punktu na niebie są: azymut geodezyjny i geodezyjna odległość zenitalna,

Gdy od gwiazdy G proprowadzimy linje proste przez środek ziem C, którego położenie nie uloga zmianie z powodu obrotu ziemi, oraz przez punkt obserwacji A, to, zgodnie z określeniem poprzedniego ustępu, kąt CGA = p jest p&ralaksą dzienną gwiazdy G.

Widzimy z ryciny, gdyby obserwator w punkcie A przesuwał się do środka ziemi, pociągnęłoby to za sobą przesunięcie- paralaktyczne gwiazdy G w płaszczyźnie ĄCG; odpowiadałby mu pozorny ruch gwiazdy na przechodząoem przez nią geodezyjnem kole wierzchołkowem. Zmianie skutkiem tego uległaby tylko geodezyjna odległość zenitalna gwiazdy, azymut zaś geodezyjny pozostałby niezmieniony.

Oznficzmy przez P i Xj odpow icdnio kąty Z'CG i Z'A Ge to z trójkąta ACG wynika

ę' = ę + p-    |i26)

To znaczy, że wskutek paralaksy dziennej gwiazda, widziana z jakiegokolwiek punktu ziemi A, posada geodezyjną odległość zenitalną o kąt p większą, aniżeli widziana ze. środka ziemi. Oczywiście kąt p ma wartość zmienną w zależności od obrotu ziemi.

Nijgpti będzie promień ziemi'CA=r, to % trójkąta. AGC' otrzymujemy

j"

sinp = — sin C.    (127)

Widzimy z tego wzoru, że kąt p jest tern mniejszy, im większą jest odległość gwiazdy A; przy danej zaś odległości