9429
3201

116 N. CYBULSKI

Nerwy wychodzące z tych ośrodków przebiegają przez tylne korzonki i zwoje nerwowe i znajdują się we wszystkich pniach nerwowych.

Wprzód nim przytoczymy dowody, na których się opierają powyższe wnioski, musimy się zastanowić nad metodami, które mogą być zastosowane do badania stanu naczyń. Metody te są następujące :

1.    Bezpośrednia obserwacya. Jestto najprostszy sposób badania, polegający na obserwacyi naczyń okiem nieuzbrojonem tam, gdzie one są widoczne n. p. na uszach królika, na błonie śluzowej języka i pod językiem u psa, na łapkach kota; w końcu obserwacya zabarwienia skóry u człowieka. Pierwsze obserwacye Klaudyusza Bernarda przeważnie były wykonane tą metodą.

2.    Badania przeźroczystych części ciała pod mikroskopem. Przy zastosowaniu tego sposobu, również jak przy badaniu okiem, o stanie naczyń sądzimy na podstawie większej lub mniejszej ich szerokości. Pozatem możemy także uwzględnić większą lub mniejszą szybkość ruchu krwi. Sposób ten może być zastosowany jedynie u zwierząt małych. Przytem jako objekty mogą służyć łapki, język i kreska żaby, oraz kreska zwierząt ciepło-krwistych.

3.    Oznaczenie ciepłoty narządów. Już w pierwszych doświadczeniach Klaudyusz Bernard stwierdził, że ze zmianą światła naczyń występuje zmiana temperatury: gdy naczynia się rozszerzają, temperatura wzrasta, gdy się zwężają, temperatura spada. Ten sposób można stosować tylko do takich części ciała, których temperatura ulega znacznym zmianom pod wpływem otoczenia, a więc skóra, przestwory między palcami w łapie psa i t. p. Do mierzenia temperatury zwykle używane są albo czułe bardzo termometry z podziałkami na ¹/₁₀ albo na stopnia, albo termoelektryczne igły. Metodę tę stosowano najczęściej, i największa część wyników w tej dziedzinie została otrzymaną zapcmocą badania temperatury.

4.    Oznaczanie objętości narządów: „Pletysmo-grafia“. Metoda pietysmograficzna posiada tę przewagę nad in-nemi, że może być stosowaną tak dobrze u człowieka, jak u zwierzęcia, że zmiany występujące w naczyniach, mogą być zapisane odpowiednimi przyrządami.

Pletysmografia opiera się na fakcie, który można stwierdzić na wszystkich narządach, że w miarę rozszerzania naczyń, objętość