9429
3601

120 N. CYBULSKI

u innych zwierząt, znajdujemy u wszystkich bez różnicy zupełnie analogiczne działanie tego nerwu, a przecinając go coraz niżej oraz te nerwy, z których on się formuje, stwierdzimy, że włókna, działające na naczynia, wychodzą przez rami communicantes z rdzenia pacierzowego i przez ansa Vieussenii wchodzą do nerwu sympatycznego.

Podobnie, jeżeli przetniemy nerw kulszowy u młodych kotów z białemi łapkami, zauważymy zaczerwienienie z powodu rozszerzenia naczyń na opuszkach palców, drażnienie i tu wywołuje zwężenie naczyń (zblednięcie).

U innych zwierząt obecność nerwów naczyniowych w tych lub innych pniach nerwowych można wykazać innemi metodami n. p. mierząc temperaturę w łapie psa (termometr się ustawia pomiędzy palcami) znajdziemy, że po przecięciu nerwu siedzeniowego temperatura się podnosi, drażnienie zaś tego nerwu wywołuje obniżenie temperatury. Przecięcie splotu barkowego (plejrus brachialis) wywołuje analogiczne rozszerzenie w kończynach przednich, a przecięcie nerwu podjęzykowego (hypoglossas) w błonie śluzowej języka po stronie operowanej. W tych przypadkach podrażnienie końców obwodowych nerwów przeciętych wywołuje zawsze efekt odwrotny t. j. zwężenie naczyń.

Poszukiwania rozmaitych autorów w celu wyjaśnienia, skąd pochodzą włókna, które wywierają działanie na naczynia, wykazały, że we wszystkich przypadkach można stwierdzić, iż nerwy naczyniowe pochodzą z rdzenia pacierzowego, nie idą jednak wprost z nerwami korzonków przednich i tylnych, lecz dążg do splotów i zwojów sympatycznych, po wyjściu z których dopiero łączą się z pniami innych nerwów. Część nerwów naczyniowych, wychodząca z kręgów piersiowych i lędźwiowych, łączy się z nerwem trzewiowym i dlatego przecięcie nerwów trzewiowych wywołuje rozszerzenie naczyń we wszystkich narządach jamy brzusznej, drażnienie zaś końca obwodowego powoduje zwężenie naczyń.

Jeżeli u zwierzęcia przetniemy rdzeń pacierzowy na wysokości od 7-go do 12-go kręgu piersiowego, otrzymujemy rozszerzenie naczyń w całej dolnej części ciała, a mianowicie we wszystkich tych okolicach ciała, do których dochodzą nerwy od dolnego odcinka rdzenia pacierzowego. Jeżeli w końcu przy zastosowaniu sztucznego oddychania przetniemy rdzeń pod przedłużonym, w każdym razie powyżej zgrubienia szyjnego (inlmmescentia cermcalis), następuje rozszerzenie naczyń w całym ustroju, które pociąga za sobą