94293401

318 ADOLF BEf K

dłużnych, zebrana jest u człowieka i niektórych zwierząt w trzy paski równoległe.

Okrężnica okazuje słabe ruchy rytmiczne, zarówno robaczkowe jak i wahadłowe, które utrzymują się także i po przecięciu nerwów do niej dochodzących. Ruchy te są mniej częste i występują z mniejszą regularnością, niż w jelicie cienkiem. Nadto kiszka ślepa i początek okrężnicy wykonywa także ruchy przeciwrobaczkowe, a dystalna część kiszki grubej bywa najczęściej tonicznie skurczoną. Ruchy przeciwrobaczkowe zaczynają się od razu skoro tylko płynna treść jelita cienkiego dostanie się do kiszki ślepej i trwają dłuższy czas, występując naprzemian z ruchami robaczkowymi. W ten sposób treść zawarta w początku kiszki grubej, t. j. w okrężnicy wstępującej i poprzecznej, przesuwa się tam i napowrót, aż póki w skutek resorbcyi nie stanie się gęstszą i uboższą w wodę. Potem zaczynają się ruchy robaczkowe, które popychają treść do dalszych części kiszki grubej (colon transv. i desc.\ gdzie pozostaje, zagęszczając się dalej. Opisane ruchy tam i napowrót, których dokładniejsze poznanie zawdzięczamy głównie badaniom na zwierzętach za pomocą promieni Roentgena (Cannon), mają za zadanie jak najdokładniejsze wyzyskanie treści pokarmowej przez resorbcyę ostatnich zawartych w niej części pożywnych, zanim treść ta jako kał nie przejdzie do dolnego odcinka kiszki.

U człowieka opisuje Holtzknecht ruchy okrężnicy w ten sposób: okrężnica znajduje się prawie cały czas w spoczynku; tylko mniej więcej co 8 godzin występuje 3 do 4 ruchów gwałtownych tej części okrężnicy, w której znajdują się masy kałowe; ruchy te posuwają te masy o całą ich długość do następnego odcinka. Po 8 godzinach znowu ten odcinek kurczy się w ten sam sposób. Wy-puklenia okrężnicy (haustro) nie mają z posuwaniem treści nic wspólnego i znikają podczas ruchu kiszki.

Unerwienie. Kiszka gruba posiada podobnie jak jelito cienkie także automatyzm (Bayliss i Starling); pozbawiona nerwów zachowuje się pod względem ruchów w ogólnych zarysach jak jelito. Początek kiszki grubej ma się jeszcze znajdować pod wpływem nerwu błędnego jako motorycznego. Reszta kiszki i odbytnica otrzymują nerwy ruchowe z II—IV korzonków lędźwiowych przez nerw współczulny i gangi, mesent. inf. wraz z korzonkami krzyżowymi II—IV przez mi. erigentes (Langley). Wpływ tych nerwów, o ile