514 ST. BADZY^SKI
Ponieważ punktem wyjścia i podstawą dochodzeń w kwestyi stosunków, o których mowa, jest przedewszystkiem pewna, dla określonych warunków życia potrzebna, ilość kaloryi w pożywieniu, przeto wypada parę słów poświęcić sprawie obliczania wartości kalorycznej pożywienia.
Poznaliśmy wartości kaloryczne puszczególnych składników odżywczych pożywienia. Przypomnimy, że średnio wartość kaloryczna białka wynosi 41 Kai., węglowodanów także 411 Kai., tłuszczu 9’3 Kai. i że liczby te wyrażają, ile jednostek ciepła wyzwala się po spaleniu 1 gr. białka, węgh >wodanów lub tłuszczuJ).
Składniki odżywcze organiczne nie zostają jednak w całej ilości, w której zostały podane w pożywieniu, spalone, bo nie zostają w całości wessane. Część mianowicie białka, tłuszczu i węglowodanów pożywienia zostaje wydaloną z ustroju w stanie mniej więcej niezmienionym w kale. Ażeby więc obliczyć wartość kaloryczną użytkową 1 gr. białka, tłuszczu lub węglowodanów pożywienia, potrzeba wiedzieć, jaka część tej ilości organicznych składników pożywienia dostaje się do obiegu w ustroju. Otóż przyjmujemy, iż z podanych 100 gr. organicznych składników pożywienia ulega wessaniu w kanale pokarmowym człowieka białka średnio 92%, tłuszczu 95°/0, węglowodanu 97%, a więc
z 1 gr. białka.......0 92 gr.
„ 1 „ tłuszczu.......0 95 „
„ 1 „ węglowodanów .... 097 „
Liczby powyższe przedstawiają współczynniki, którymi posłużyć się możemy do obliczenia użytkowej wartości kalorycznej składników organicznych pożywienia. Do tego celu potrzeba tylko wartości kaloryczne białka, tłuszczu i węglowodanów pomnożyć przez te współczynniki : Uzytk. wartości kalnr.
Białko .... 41 X 0-92 = 3177 Kai.
Tłuszcz .... 9 3 X 0 95 = 8 83
Węglowodany . . 4 1 X 0-97 = 3-97 „
Poszczególne związki grupy tak ciał białkowych jakoteż tłuszczów i węglowodanów wykazują różnice we wartości kalorycznej; 1 gr. białka roślinnego ikonglutyna) daje w ustroju po spaleniu 397 Ival.; 1 gr. białka mięsa 4'42 Kai.; średnio 1 gr. białka roślinnego wyzwala B'96 Kai.; 1 gr. białka zwie-rzęcego 423 Kai. Przyjmując, iż człowiek w mieszanem pożywieniu spożywa (50% ciał białkowych zwierzęcego, a 40°/0 roślinnego pochodzenia otrzymuje Kub ner jako wartość kaloryczna średnią białka mieszanej strawy 41.