94293201

316 ADOLF BECK

robaczkowy danej części jelita ustaje (Bayliss i Starling). Ponieważ mimo kokainizowania utrzymują się jeszcze ruchy wahadłowe, przeto automatyzm tych ruchów uważają jako pochodzenia myogenicznego.

Oba rodzaje ruchów kierowane są i regulowane za pomocą nerwów odśrodkowych przez ośrodki nerwowe układu centralnego, które otrzymują do tego podniety za pośrednictwem nerwów dośrodkowych. Do mięśni jelita dochodzą włókna nerwów błędnych i obydwóch par nerwów trzewiowych (splancimńci majores et minor es).

Włókna nerwów współczulnych przechodzą przez zwój pół-księżycowaty i górny krezkowy (gangi, setni lim. i rnesenteric. sup.) a zdążaią do jelit wzdłuż tętnic krezkowych. Nerw błędny jest właściwym nerwem motorycznym jelit; drażnienie tego nerwu wzmacnia samoistny ruch robaczkowy i wahadłowy, względnie wywołuje go, jeżeli samoistnie go nie było. Na początku drażnienia nerwu błędnego zauważa się krótkie zahamowanie ruchów, z czego wnosić należy, że nerw ten prócz włókien motorycznych zawiera także i włókna hamujące, których okres ulajonego drażnienia jest krótszy niż tamtych.

Nerw trzew iowy uważa się powszechnie za nerw h a m uj ący (Pfłttger 1857); hamuje on zarówno czynność mięśni okrężnych jak i podłużnych. Jeżeli otworzymy jamę brzuszną u psa głodzonego, to zwykle jelita znajdują się w spokoju i nie widać owych ruchów wyżej opisanych. Po przecięciu zaś nerwów trzewiowych zjawiają się ruchy robaczkowe i wahadłowe, które stają się coraz żywszemi. Widocznie zatem nerw trzewiowy znajduje się w stanie tonicznego zadrażnienia i stale hamuje czynność mięśni okrężnych jak i podłużnych (Bayliss i Starling). Jeżeli drażnimy obwodowy koniec nerwu trzewnego, ustają zupełnie ruchy robaczkowe i wahadłowe a tonus jelit się zmniejsza. Wyniki te potwierdzone także zostały przez opisane wyżej doświadczenia Klee’a na kotach pozbawionych mózgu.

O siedzibie ośrodków motorycznych i hamujących ruchy jelit, jakoteż o pochodzeniu włókien nerwowych i przebiegu ich w układzie nerwowym centralnym, nie wiemy nic pewnego. U psa udaje się niekiedy wywołać ruchy jelit przez drażnienie różnych części mózgu jako to: okolicy psychomotorycznej kory, wzgórka wzrokowego, móżdżku i rdzenia przedłużonego. Wpływ hamujący otrzymywano przez drażnienie również okolicy psychomotor3^Tcznej,