94292201

306 ADOLF BECK

masy twardsze i miększe, układają się warstwowo, jedna obejmując drugą. Warstwy te różnią się między sobą pod względem własności fizycznych oraz co do procesów chemicznych, które się w nich odbywają. Tylko w części odźwiernikowej (p. niżej) może nastąpić dokładne zmieszanie się treści żołądka przesiąkniętej sokiem żołądkowym.

Niedługo po wprowadzeniu pokarmów do żołądka rozpoczynają się ruchy: z początku słabe, wolne, stopniowo coraz silniejsze i prędsze.

Co do ruchów, trzeba rozróżnić trzon żołądka od części odźwiernikowej. Trzon żołądka znajduje się w czasie trawienia w stanie słabego tonicznego skurczu, lub wykonywa ruchy wolne i słabe. Część zaś odźwiernikowa (antrum pylori) okazuje żywe i energiczne ruchy robaczkowe tak, że można antrum uważać za właściwy motor żołądka. Jeżeli wprowadzimy do żołądka zgłębnik (sondę), który połączymy z manometrem, przekonamy się, że gdy koniec zgłębnika tkwi w trzonie, manometr wykazuje ciśnienie nizkie, około 6 do 8 cm. słupa wody, o małych wahaniach. Jeżeli zaś wsuniemy zgłębnik dalej tak, że koniec jego tkwi w jamie odźwiernikowej, zastajemy tu ciśnienie daleko wyższe (około 140 mm. słupa rtęci) i okazujące od czasu do czasu wahania, które dowodzą, że część odźwiernikowa żołądka wykonywa silne ruchy rytmiczne. Czasowo nawet obie części żołądka, przez skurcz pierścienia mięśniowegc znajdującego się na ich granicy (sfincter antri pylori) i przez fałd błony śluzowej są od siebie prawie zupełnie oddzielone. Przy ruchach trzonu część płynna i bardziej strawiona treści pokarmowej dostaje się do antrum pylori.

Zapomocą prześwietlania ciała promieniami Roentgena po domieszaniu do pokarmu azotanu bizmutu stwierdzono również (Roux i Balthazard, Cannon i i.), że żołądek podzielony jest jak klepsydra na dwie części, z których lewa większa, odpowiadająca trzonowi żołądka, znajduje się w spoczynku, podczas gdy w antrum pylori odbywają się ruchy bardzo regularne, silne. Cannon n. p. obserwował u kota przez 7 godzin ruchy jednakie co do siły i częstości (6 skurczów na minutę). Siła tych skurczów jest tak znaczną, że przy otwartym odźwierniku wstrzykuje treść żołądka dość daleko do dwunastnicy. U człowieka obserwował S i c k ten podział żołądka na dwie oddzielne części także za pomocą roentgenizowania.

Obydwa otwory żołądka: wpust i odźwiernik są stale zam-