94298201

566 ADOI.F BECK

nego lub kulszowego. Kurczenie się śledziony można też wywołać przez miejscowe drażnienie śledziony samej, lub nawet pokrywających ją powłok brzusznych, oraz przez stosowanie niektórych śród ków farmakologicznych np. chininy.

Jeżeli umieszczamy śledzionę w onkometrze i zapisujemy zmiany jej objętości, zauważam}', że objętość ta podlega rytmicznym wahaniom, wywołanym zarówno przez skurcze mięśni gładkich śledziony, jak i przez zmiany światła jej naczyń krwionośnych. Na krzywej w ten sposób otrzymanej zauważono długie fale, powtarzające się mniej więcej co minutę, a spowodowane kurczeniem się mięśni śledziony; na tych falach ustawione są fale mniejsze, odpowiadające wpływowi oddychania na ciśnienie krwi i jeszcze mniejsze, zależne od skurczu serca. Fale duże, zależne od kurczenia się śledziony, nie ustają nawet po przecięciu wszystkich nerwów śledziony.

Nerwy splotu śledzionowego opuszczają rdzeń kręgowy przez siedem do ośmiu piersiowych korzonków przednich, skąd przechodzą do stacyi komórkowych w pniu nerwu sympatycznego i zwojach półksiężycowych (gonglia semiliniaria). Ośrodek tych nerwów ma się znajdować według jednych w rdzeniu przedłużonym, według innych w szyjnej części rdzenia kręgowego.

Prócz mechanicznego wpływu na narząd trawienia przyjmowali Schiffi Herzen także i wpły w chemiczny. Na podstawie mianowicie doświadczeń na zwierzętach, którym wycięto śledzionę, oraz doświadczeń z wpływem wyciągu ze śledziony na trawienie białka przez sok trzustkowy, utrzymywali ci badacze, że śledziona produkuje substancyę, która dostawszy się drogą krążenia krwi do trzustki, przyczynia się do powstania w niej trypsyny. W podobny sposób ma ich zdaniem wpływać śledziona na powstanie pepsyny soku żołądkowego.

Po poznaniu faktu, że fermenty soku trzustkowego i soku żołądkowego nie znajdują się w wydzielinach w stanie gotowym, lecz w postaci zymogenu i że zymogeny te aktywują się pod wpływem kinaz, zmodyfikował H e r z e n teoryę Schiffa i swoją w ten sposób, iż przyjmował, że śledziona produkuje właśnie taką kinazę dla profermentów soku trzustkowego i soku żołądkowego. Jednakże i dla takiego przypuszczenia nie dostarczają nam doświadczenia dostatecznego dow^rodu