308 ADOLF BECK
Z tego wszystkiego wynika, że czas pozostawania pokarmu w żołądku bywa bardzo różny zależnie od jego ilości i jakości. Potrawa łatwo strawna, zawierająca dużo wody, opuszcza żołądek prędko; i tak rozpoczyna się wypróżnienie żołądka u psa po nakarmieniu mięsem już po 10 do 12 minutach, jednakże w bardzo małych porcyach, mniejszych niż 1 cm3. Wypróżnianie to odbywa się w regularnych odstępach czasu i trwa, gdy podano mięso rozdrobnione w ilości 120 gr., około trzech godzin. Po podaniu pokarmu trudno strawnego, stalszego, rozpoczyna się wypróżnianie w 30 do 60 minut i trwa o wiele dłużej; małe resztki pozostawać mogą w żołądku 12 i więcej godzin. Woda i inne płyny mogą według niektórych autorów już w czasie połykania przechodzić z przełyku po rynnie, utworzonej z fałdów błony śluzowej krzywizny małej, wprost do dwunastnicy; dzięki temu sok żołądkowy nie ulega : rozcieńczeniu. Potrawy ogrzane do ciepłoty ciała prędzej opuszczają żołądek, niż gorące lub zimne. Sen i mierne ruchy ciała opaz-niają wypróżnianie się żołądka. Uczucia nieprzyjemne, jak strach, n gniew, smutek i t. d. upośledzają ruchy i opróżnianie się żołądka i tem między innemi tłómaczy się także psychiczny wpływ na trawienie żołądkowe.
Z nowszych doświadczeń Boldyrewa, Pawłowa i Cathcarta wynika, że w pewnych warunkach treść p* -karmowa wraca z dwunastnicy do żołądka. Odbywa się to wtedy, gdy w treści żołądka znajduje się dużo tłuszczu lub mydła. Wtedy przez otwarty odźwier-nik przechodzą żółć, sok trzustkowy i jelitowy a także i tłuszcz z dwunastnicy do żołądka i tu odbywa się trawienie tłuszczu. Także podczas długotrwałego głodzenia gromadzące się soki trawiące mają przez otwarty odźwiernik, wlewać się do żołądka.
Unerwienie żołądka. Nerwy odśrodkowe i dośrodkowe żołądka przebiegają w nerwach błędnych i współczulnycli (splanchnici). Co do nerwów odśrodkowych, to do ostatnich czasów przyjmowano, iż tak w nerwach błędnych, jak i we współczulnych przebiegają włókna zarówno ruchowe, jak i hamujące; ruchowe miałyby przeważać w nerwie błędnym, hamujące w sympatycznym (Langley). W licznych badaniach z drażnieniem nerwu błędnego lub współczul-nego otrzymywano bądź wzmocnienie, bądź też osłabienie ruchów i tonus odźwiernika. Może być, że przyczyna tego nie leży w tem, że w nerwach tych przebiegają dwojakiego rodzaju włókna, lecz że znajdujemy tu analogię do zjawiska hamowania i torowania (p. tom I.