FizykaII69401

688

V

Linia prosta, którą p^rzy każdem położeniu riiagnesu za linię, łączącą punkta przyłożenia działających nań wypadkowych, sił magnetycznych ziemi, uważać można, zowie się w ogólności magnetyczną osią tego ciała. Pojęcie to nie odnosi się więc do pewnej linii prostej w magnesie, lecz raczej do pewnego położenia tejże linii względem magnesu, które to położenie tylko od sposobu rozdzielenia magnetyzmów w ciele, a nie od natężę nia sił magnetycznych ziemi zależy. Dopiero uwzględnienie położenia magnetycznej osi ciała, podpartego w swoim punkcie ciężkości i zostającego w stanie'równowagi, nadaje pojęciom magnetycznego południka i równika, odchylenia i nachylenia przy jakimkolwiek kształcie ciała pewne stałe znaczenie.. Są to w istocie same tylko dane, służące do oznaczenia kierunku sił magnetycznych ziemi, których położenie wskazuje wspomniana wyżej równowaga magnetycznej osi ciała. Ono o tyle tylko jest zgodne z położeniem równowwagi igły magnesowej, podpartej w środku ciężkości, o ile maguetyezna oś tej igły zgadza się z jej kierunkiem długości.

§ 102. Magnetyczny moment magnesu. Jeżeli Ax jest kierunek, a P wielkość wypadkowej wszystkich w jednę stronę na magnes NS równolegle do siebie działających sił magnetycznych ziemi, By zaś kierunek równie wielkiej wypadkowej magnetycznych jej sił, działających w przeciwną stronę, zatem AB (fig. 370) kierunek osi magnetycznej; tudzież jeżeli przyjmiemy, że na dwa puukta A', B\ leżące na linii A' B’, równoodległej do AB, w kierunkach A'x\B'y' równoodległych do Ax, B/p działają siły, z których każda ma wartość P\ a obie usiłują obrócić ciało NS w tę samą stronę, co tamte, ostatnie dwie siły (jak to już wyżej powiedziano) są równoważne z pierwsżemi, skoro P'. A'

P. AB. Siła P jest oczywiście zawisłą od natężenia magnetyzmu ziemskiego i od wielkości magnetyzmu, zawartego w ciele NS-Niechaj więc Q wystawia siłę. poruszającą, jaką cała na»za ziemia wywiera na jednostkę magnetyzmu, nagromadzoną w jednym punkcie, /.( zaś sumę zawartego w NS północnego, a tern samem i południowego magnetyzmu — u. Widocznie P= można zatem także, położyć P' — Q. u’, skoro tylko czynnik ą stosowną wartość posiada. Położywszy tedy dla krótszegc