FizykaII79801

792

je zaraz strumień chwilowy, który na igłę galwanometru działa i w pewnych okolicznościach iskry dawać, jodek potasu rozkładać i uderzenia sprawiać może. Dopóki magnes w tej walco-wćj przestrzeni leży spokojnie, igła galwanometru nie okazuje strumienia elektrycznego, który się jednak natychmiast pojawia, skoro magnes w nićj zostanie dalćj posunięty, albo gdy się go z nićj tą lub ową stroną wyciągnie. Biegun południowy ma-•gnesu indukuje strumienie chwilowe, mające kierunek przeciwny kierunkowi strumieni, wywołanych działaniem bieguna północnego, jeśli magnes w ruch wprawiony, nie zmieni kierunku biegu swego. To posuwanie magnesów w tę lub ową stronę dla wydobycia strumieni chwilowych, z daleko większym skutkiem może zastąpić należycie urządzony ruch wirowy ouych, zwłaszcza jeśli w cewce galwanicznej znajduje się miękkie żelazo. Pomyślmy sobie płytkę poziomą, do koła pionowej osi ruchomą, na którćj osadzone są dwa krótkie, niedaleko siebie stojące walce z miękkiego żelaza, należycie owinięte odosobnionym drutem w kilku pokładach, a nad tćm wszystkiem wiązkę magnetyczną z podków tak ustawioną, iż rzeczone walce, przechodząc po pod bieguny magnesów, otrzymują równocześnie własności magnetyczne, a w położeniu znowu, do tamtego prostopadłem, takowe w znacznćj części utrącają. Skoro ową płytkę w ruch wirowy wprawimy, każdy z tych dwóch walców żelaznych zajmuje kolejno względem biegunów wiązki magnesowćj rozmaite położenie, a zrobiwszy pół obrotu przychodzi zawsze pod inny biegun, przez co-stan magnetyczny jego zmienia się po każdym takim półobrocie. A że przy ustaniu i powstanin magnetyzmu w miękkiem żelazie pojawia się chwilowy strumień w drucie śrubowo nawiniętym, więc przez rychłe kręcenie rzeczonćj osi, a z nią i płytki z żelaznemi wałkami, powstają chwilowe, w przeciwnych kierunkach bardzo prędko po sobie następujące strumienie, które znaczne skutki sprawiać mogą: Strumień, który przy takiej rotacyi bywa w zwojach indukowany, trwa z natężeniem zmiennein a niezmiennym kierunkiem przez cały ciąg połowy obrotu; z rozpoczęciem się zaś drugiej połowy tego obro-- tu następuje zaraz zmiana jego kierunku, który po ukończeniu całego obrotu znowu się odmienia. Według wyłożonych praw nie może się też dziać inaczćj, bo gdy końce podkowy z migk-