KSE9262 II L27

305

na uździenieach wlekli za sobą jeńców. Kiedy nako-niec do Dniestru dostali się Polacy, powstał między niemi nieład, bądź z lej przyczyny że go wszczęli ci co się obawiali kary za rabunki, czy li też dla tego, jak utrzymują dzitjopisowie Tureccy, że wódz Polski chciał, zostaw iwszy piechotę na zgubę, sam z jazdą za Dniestr uchodzić. Korzystając z zamięszama, natarli na Polski obóz Tatarzy; klęska Polaków była powszechna i stanowcza, rabunek i zdobycz bardzo znaczna. Kalinowski w Prucie utonął, głowa Żółkiewskiego na spisie zatknięta, obnoszoną była po całjm obozie Tureckim, a potem u bramy seraju zatknięta (1). Koniecpolski wzięty w niewolą i do wieży nad Bosforem wrzucony. Gracijan zas w ucieczce przez chłopa zabity, a głowa jego następcy! na hospodarslw o Aleksandrowi odesłana. t\akoniec całe wojsko Polskie zupełnie zniesione"’ (2).

Taki jest opis wyprawy Cecorskiej skreślony przez Hammera, historyka używającego wszech wzięlośei, na świadectwie jednostronnym chełpliwych pisarzy Osmańskich zasadzony. Gdzie tu jest talent narracyjny? i jak go postawić pod tym względem obok Sękowskiego, który także podług dziejopisów Tureckich opow nula! A co większa, gdzie krytyka? bez której hislorya zamienia

Cl) Tu Hammer podług tegoż dziejopisa, str. 328, przywodzi tłó-maczone z Tureckiego na Niemieckie owe dwa wiersze poety spółczesnego Osmańskiego, któreśmy już wyżej po polsku przytoczyli.    i

(2) Nairna str. 328, podaje siłę wojska Polskiego na 53,000, Tureckiego zaś na 10,000. Tenże sam historyk podług innego twierdzenia, str. 332, liczbę pierwszych podnosi do 60,000 ludzi zbrojnych, z których zaledwo 400 miało pozostać. Podług Tyllewskiego (De praeliis gestis inter Polonum et Turcam, annis 1620 et 1621, Matriti 1 623, p. 13), wojsko Tureckie składało się z 70,000 Tatarów, 1 2,000 Wołochów, 10,000 Moldawian, 7,000 Węgrów, i 4,000 Turków; Polskie zas liczyło tylko 7,000 głów!! Sir Tomasz Roe, najpodobniej do prawdy (tak mniema Hammer) twierdzi, że Polaków było 4'0,000, a Tatarów 30,000.

Sr. Hisr.

34