Magazyn6
3401

226

BADENI — BAKUNIN

gabinetu B-go weszli między innymi Polacy: L. Biliński i Rittner. B. objął rządy w bardzo trudnej sytuacji, gdyż na porządku dziennym stały takie kwest je, jak ugoda z Węgrami, reforma wyborcza, stanowiąca spadek po rządach hr. Taaffego i sprawy mniejszości narodowych. Pierwsza sprawa została załatwiona pomyślnie. Aby przeprowadzić drugą, B. musiał zmienić większość parlamentarną. Podczas gdy dotychczas opierał się na liberałach, zwalczając chrześcijańsko-społeczną (antysemicką) partję i nie zatwierdzając dwukrotnie jej kandydata, dr. Luegera, na stanowisku burmistrza Wiednia, teraz, aby nie dopuścić do zbyt radykalnej reformy, oparł się na partj i chrzęści jańsko-spolecznej i na prawicowych żywiołach narodów słowiańskich. W rezultacie państwo otrzymało reformę wyborczą bardzo umiarkowaną w postaci piątej kurji powszechnej, liczącej zaledwie 72 posłów. Idąc dalej po tej samej linji politycznej, B. przeprowadził na korzyść swych nowych sprzymierzeńców Czechów rozporządzenia językowe, stwarzające duże przywileje dla ludności czeskiej. Rozpętało to burzę w społeczeństwie niemieckiem. Po awanturach w parlamencie, dławionych na mocy „Iex Falkenhayn", rozruchy przeniosły się na ulicę. Cały Wiedeń demonstrował przeciw B., gdyż liberali niemieccy i socjaliści nienawidzili go, a Lueger, po trzecim wyborze zatwierdzony wreszcie jako burmistrz Wiednia, nie chciał popierać w trudnej chwili swego niedawnego wroga. Cesarz skłonił wówczas B. do podania się do dymisji, 28. XI. 1897. Kar jera polityczna Badeniego odrazu się skończyła. Nawet przyjaciele mieli mu za złe, że wdał się w pojedynek z wszechniemieckim awanturnikiem, posłem Wolfem (został wówczas raniony przez Wolfa). B. powrócił do Buska i choć pozostał posłem na sejm krajowy i prezesem komisji budżetowej, nie odegrał już nigdy poważniejszej roli. Zmarł nagle w wagonie 9. VII. 1909, powracając z Karlsbadu do Buska.

Litaratnra: Zoom BłlińokO Wspomnienia i dokumenty, 2 tomy. Wantami 1926.    i r

Bagdadzka kolej.

B. kolej planowana przez Niemców już z początkiem bieżącego stulecia (podjęcie robót w r. 1903) jako bezpośrednie połączenie Konstantynopola przez Adanę-Mossul-Bagdad z zatoką Perską (a w dalszej perspektywie z Indjami) znajduje się na ukończeniu (z wyjątkiem drobnych odcinków w okolicy Mossulu). Ogólna długość trasy wynosi 2400 km. Projekt B. k. wywołał w swoim czasie silne sprzeciwy ze strony Rosji i Anglji, które nie aprobowały penetracji niemieckiej na osi Berlin-Bagdad-Bombaj. W związku z wydobyciem oleju skalnego w Iraku, kolej zyskała na znaczeniu. Poza tern stanowić ona będzie po ukończeniu najkrótsze połączenie ze Wschodem. Administracja B. k. spoczywa częściowo w rękach tureckich, częściowo we francuskich.

Orm.

Bagehot Walter.

B. urodzony 1826 w Langport (Anglja). um. 1877 w Londynie. Ostatni wierny uczeń Ricarda, należy jeszcze do okresu przedmillowskiego. Znany jest szczególnie jako autor pierwszego wyczerpującego opisu rynku pieniężnego w książce: „Lombard Street. A desription of the money market". London 1873. Poza tern ważniejsze prace: „Physics and politics; or thoughts on the application of the principles of natural se-lection and inheritance to political Socie-ty“. London 1872. — „Economic Studies", London 1880 (wyd. pośmiertne).

L. C.

Bakunin Michał.

B. urodził się w 1814 r. we wsi Priamu-chino w gub. Twerskiej i pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej. Mając lat 15 oddany był do szkoły artyleryjskiej w Petersburgu, w której przepędził trzy lata, później wysłany został do pułku do gub. Mińskiej. W zimie z 1834/35 r. podał się do dymisji, która została przyjętą. Wkrótce później udał się do Moskwy i tatn zajął się studjami filozoficznemi i zetknął się z najwywitniejszymi ludźmi Rosji ówczesnej. W 1840 roku udał się do Berlina, gdzie z zapałem studjował dalej filo-zofję Hegla i innych pisarzy. Tam też ostatecznie przeszedł do lewicy hegeljań-skiej. W 1842 roku udał się do Drezna, zbliżył się i związał z Arnoldem Rugem, wydawcą „Deutsche Jahrbucher". koło któ