Magazyn67901

75

KASOWOŚĆ PAŃSTWOWA

clomić go o tem, aby mu umożliwić zgłoszenie do kasy celem podjęcia należnej mu kwoty. Otóż aby te warunki wypełnić władza wypełnia jednocześnie zlecenie kasowe — asygnatę — do kasy i odcinek asygnaty t. zw. talon o tej samej treści dla wierzyciela. Wierzyciel zgłosiwszy się w kasie z talonem, przedstawia go właściwemu funkcjonarjuszowi, który po stwierdzeniu identyczności treści talonu z asygnatą i tożsamości osoby wierzyciela, odbiera od niego potwierdzenie odbioru kwoty na asygnacie, a talon zwraca mu celem przedstaw ienia go kasjerowi. Kasjer, wywoławszy nazwisko wierzyciela na podstawie otrzymanej wewnętrzną drogą w kasie asygnaty, odbiera talon, wypłaca należną kwotę, odnotowując fakt wypłaty na asygnacie i talonie. Ustalonemi zgóry okresami, podobnie jak przy dowodach przychodowych, wysyła kasa talony przy wykazie dotyczącej władzy asygnującej, gdzie dział rachunkowy na podstaw ie otrzymanych talonów odnotowuje w właściwej księdze rachunkowej fakt zrealizowania asygnaty, czyli wypłacenia wierzycielowi należnej mu kwoty.

Jak widać z powyższego krótkiego przedstawienia czynności kas skarbowych, uskuteczniają one obroty na rachunkach różnych władz i urzędów. Z temi władzami (urzędami) musi się kasa rozliczyć czyli musi uzgodnić swoje zapasy kasowe z zapasami rachunkowemi co do przyjętych na ich rachunek przychodów, względnie uskutecznionych na icli rachunek rozchodów. Czyni to okresami miesięcznemi; aby ten obowiązek wypełnić, musi prowadzić u siebie obok zapisów chronologicznych w dziennikach jeszcze zapisy dodatkowe, pomocnicze do dzienników w księgach wiązanych lub na luźnych kartach, zwane zapisami kontowemi; zwą się one tak, ponieważ tworzą konta osobowe według władz i urzędów dysponujących w kasie i według rodzaju sum — budżetowych i niebudzetowych, w odniesieniu do pierwszych — według tytułów budżetowych, a w odniesieniu do drugich — według ich podziału na sumy depozytowe, komunalne, fundusze specjalne, rachunki bieżące i sumy obrotowe. Sprawozdania i wyciągi z ksiąg rachunkowych, jakie każdy urząd jest obowiązany przedłożyć swej przełożonej władzy, winny być przed odesłaniem uzgodnione pod względem wyników kasowych z kasą; umieszczenie przez nią klauzuli zgodności nie nasuwa trudności wobec prowadzenia w zapisach kontowych ewidencji, ile w poszczególnych rodzajach sum na rachunek danej jednostki administracyjnej przyjęła, względnie wydała. Uzgodnienie sprawozdań i wyciągów rachunkowych władz z kasami — to wykonanie zaledwie części prac do uzyskania pełnego obrazu obrotów kasowych nawet na terenie poszczególnych kas. Są dość liczne przypadki, że kasy przyjmują wpłaty i uskuteczniają wypłaty także na rachunek urzędów, mających siedzibę poza terytorjal-nym zakresem działania danej kasy. Są to t. zw. obroty zlecone na dobro, względnie ciężar tej kasy, która jest właściwym organem kasowym dla danego urzędu, lub obroty międzykasowe (obroty bez-wynikowe). Zachodzi więc potrzeba skon trałowania i uzgodnienia tego radzaju obrotów. Dzieje się to na gruncie organu wyższego rzędu, na gruncie izby skarbowej. Każda izba skarbowa spełnia w zakresie obrotów kasowych czworakiego rodzaju funkcje: i) uzgadnia z okręgowemi władzami jako jednostkami wyższego rzędu przychody i rozchody — w wymienionych wyżej rodzajach sum budżetowych i niebud-żetowych zestawione z całego okręgu działalności tych jednostek, pokrywającego się z okręgiem izby skarbowej t. j. przychody i rozchody własne i podległych jednostek gospodarczych, 2) uzgadnia obroty międzykasowe własnego okręgu, 3) uzgadnia z inną izbą skarbową obroty kasowe między kasami różnych okręgów skarbowych, 4) ponieważ izba skarbowa pełni również funkcje kasowe w obrocie bezgotówkowym na rachunek okręgowych władz innych gałęzi administracji państwowej, mających swą siedzibę w siedzibie izby skarbowej, uzgadnia z temi władzami obroty kasowe uskutecznione przez siebie na rachunek danej władzy. Na gruncie więc izby skarbowej następuje uzgodnienie obrotów kasowych w okręgu izby.

Analogicznie przedstawia się obraz, jeżeli chodzi o obroty w calem państwie. Uzgodnienie tych obrotów przeprowadza Centralna Księgowość Ministerstwa Skarbu, która podobnie jak izby skarbowe w okręgu jest nietylko centralnym organem państwowym, koncentrującym obroty kasowe z okręgami izb skarbowych, lecz również pełni zlecone funkcje kasowe w obrocie bezgotówkowym