Magazyn6
3801

330

BANKI

wie, Bank Związku Spółek Zarobkowych, Bank Zachodni, Powszechny Bank Kredytowy i Powszechny Bank Związkowy.

Literatura: Buchtcald B.t Technik des Bankbetriebes. Berlin 1931, — Cabanem F.: Traiti de banąde. Paris 1924. — Com-nurctal Banka Wyd. 1936. Genewa. — Dumban The Theory and History of Banking. London 1929. -Guterman S.r Uorganisaiion du cridit en Pologne. Paria 1931. — Kafer-Mn B.t Der Bankkredil der Banken und seine SichersteUung. Jena 1922. — Karpiński Stanisław: Wykłady o bankowości, Warszawa 1916. — Karpiński Zygmunis Zarys polityki bankową. Warszawa 1924. — Kilbome R. D.s Prin ciples of Money and Banking. N. Y. 1929. — KoUmeher Karol: Zarys systemu polityki bankowej. Lwów 1904. — Kurm Berr-narm u, Bachmann O.: Die schweizerichen Grossbanken. Ziirich 1928. — Langrod Jerzy: Polskie Prawo Bankowe. Warszawa 1926. — Leitner Friedrich: Bankbetrieb und Bankgeschdfte. Frankfurt 1923. — IAnhardt Hans: Die Kontrolle im Bankbetńeb. Stuttgart 1926. — Leaf Walteri Banking. London 1926. — Mc. Kenna Reginaldt Post War Banking Policy. London 1928. — Maraim Georgom Du cridti documentaire. Paris 1919. — Notoak Henrylti Bankowość w Polsce, Warszawa 1932. — Obst Georg: Dos Bankge-schdft. Stuttgart 1930. — Ortśanm Chartem: Les banques de dipol en Angleterre avant, pendant et aprls la ouerre. Paris 1927. — Pal-ft M. u. Quittner P.t HandwOrterbuch da Bankwesens. Berlin 1933. — Parker WiUim, Beckhardt B. B.t Foreign Banking Systems London 1929. — Philips Chester Arthur: Bank Cridit. New York 1924. — Prion W^s Kreditpolitik. Berlin 1926. — Riemmer J.t Historja rozwoju wielkich banków niemieckich. Warszawa 1907. — Rosiński Faustyn• Akcyjne Banki Handlowe w Królestwie Polakiem a Cesarstwie Rosyjskiem w latach 1906 i 1912. Warszawa 1914.

—    Sommer&tein Emil: Polskie Prawo Bankowe Warszawa 1928. — Samary Feliks: Bankpolitik. Tdbingen 1930.

—    Spalding William F.: Bankers Crediis and all that apper-tains to them in their praetical, legał and every days aspeets. London 1923. — Szarski Marcin: Uwagi o polityce bankową. Lwów 1918. — Word Wilbert: Bank Crediis and Acceptances. New York 1931. — Wiliński Feliks: Bank t jego organizacja. Warszawa 1922.

Leon Szper.

E. BANKI HIPOTECZNE.

I. Pojęcie i cechy charakterystyczne. II. Towarzystwa kredytowe. i. Ziemstwa w Niemczech, a) Historja, b) Organizacja ziemstw, c) Technika kredytowa w ziemstwach, d) Zentrallandschaft fUr die Preus-sischen Staaten. 2. Pożyczki miejskie. III. Banki hipoteczne. 1. Credit Foncier de France, a) Historja, b) Organizacja Crćdit Foncier de France, c) Operacje Crćdit Foncier de France. 2. Banki hipoteczne w Niemczech. 3. Banki hipoteczne w innych państwach. IV. Instytucje kredytu długoterminowego w Polsce. 1. Zarys historyczny: a) Okres przed wojną światową, b) Okres powojenny. 2. Organizacja instytucyj kredytu długoterminowego w Polsce, a) Uwagi ogólne, b) Bank Gospodarstwa Krajowego, c) Państwowy Bank Rolny, d) Towarzystwa Kredytowe, e) Towarzystwa Ziemskie, f) Towarzystwa miejskie, g) Towarzystwa kredytowe przemysłowe, h) Banki hipoteczne, i) Banki komunalne.

I. Pojęcie i cechy charakterystyczne.

Banki hipoteczne są to banki specjalne, których głównem zadaniem j'est dostarczanie życiu gospodarczemu kapitału inwesty-cyjnego w formie długoterminowych pożyczek, zabezpieczonych najczęściej hipoteką ziemską lub miejską. Pod tytułem tym omówione zostaną nietylko banki hipoteczne w ścisłem tego słowa znaczeniu, lecz również instytucje kredytowe, które ze względu na swój zakres działania odgrywają na rynku kapitałowym podobną rolę, co banki hipoteczne, przedewszystkiem zatem towarzystwa kredytowe ziemskie i miejskie.

Charakterystyczną cechą, wspólną dla banków hipotecznych i towarzystw kredytowych, jest, iż czerpią one orodki finansowe przedewszystkiem ze sprzedaży emitowanych przez siebie listów zastawnych lub ohligacyj, zabezpieczonych bezpośrednio lub pośrednio hipotekami, wzgl. zastawami, dodatkowo zaś kapitałami własnemi (w bankach hipotecznych) lub odpowiedzialnością członków (w towarzystwach kredytowych).

Ta działalność emisyjna, pośrednicząca pomiędzy kapitałem, poszukującym niery-zykownej lokaty, a życiem gospodarczem, poszukującem kapitału inwestycyjnego, sprawia, iż banki hipoteczne i towarzystwa kredytowe odgrywają często dominującą rolę, jako regulator rynku kapitałowego w wielu krajach.

Poniżej omówimy historyczny rozwój i strukturę instytucyj kredytu długoterminowego w krajach, które najbardziej przyczyniły się do rozwoju tej formy kredytu.

II. Towarzystwa kredytowe.

1. Ziemstwa w Niemczech, a) Historja. Niemcy są kolebką instytucyj kredytu długoterminowego. Już w drugiej połowie wieku XVIII powołana została w Prusiech do życia instytucja prawa publicznego, oparta na zasadach spółdzielczych, której zadaniem było zaopatrzenie rolnictwa w tani kredyt hipoteczny. Z inicjatywy króla Fryderyka II założone zostało w roku 1770 Ziem-stwo Śląskie (Schlesisrhe Landschaft), mające na celu opanowanie nadmiernego zadłużenia dóbr szlacheckich w nowozdoby-tej prowincji śląskiej. W ciągu następujących 100 lat stworzono w Prusiech i innych krajach Rzeszy przeszło 20 podobnych instytucyj, między innemi Ziemstwo Poznańskie (Posensche Landschaft). Celem dalszego usprawnienia ziemskiego kredytu długoterminowego, a to zapomocą