Magazyn6
5601

748

CUKRuWNICTWO

łych z przyrostu spożycia cukru w kraju, według ich swobodnej oceny.

Wyznaczenie ogólnego kontyngentu we-wewnętrznego na dany okres kampanijny, określanie rejonów produkcji i zaliczanie cukrowni do poszczególnych rejonów, podział ogólnego kontyngentu pomiędzy rejony produkcji oraz rozdział kontyngentów rejonowych pomiędzy poszczególne cukrownie następuje prowizorycznie do dnia 15 grudnia poprzedniego roku.

Utrzymanie ostateczne prowizorycznego udziału w kontyngencie rejonowym jest uzależnione od zakontraktowania przez cukrownie przed 1 marca buraków w ilości potrzebnej do wyprodukowania pełnego kontyngentu cukru i to pod rygorem utraty części lub całości udziału w kontyngencie. Zatwierdzenie udziału cukrowni w kontyngencie następuje w myśl dekretu do dnia 20 kwietnia tego roku, w którym rozpoczyna się dany okres kampanijny. Dekret umożliwia przy tern eliminowanie z przerobu buraków tych cukrowni, których utrzymanie w ruchu nie znajduje należytego gospodarczego uzasadnienia, przewidując możność odstępowania sobie przez cukrownie udziałów w kontyngentach rejonowych za zgodą właściwych władz państwowych

Oprócz kontyngentu wewnętrznego Minister Skarbu wyznacza corocznie w porozumieniu z Ministrami Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Przemysłu i Handlu zapas cukru, jaki cukrownie obowiązane są przechowywać w magazynach.

W razie odpowiedniego wzrostu spożycia cukru w kraju zapas podlega przeniesieniu do kontyngentu wewnętrznego, a w przeciwnym przypadku zwalnia się cukrownie od obowiązku przechowywania tego cukru.

Ponadto, mając na uwadze specjalne względy gospodarcze lub wykonanie postanowień odpowiedniego porozumienia międzynarodowego, dekret upoważnia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrami Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Przemysłu i Handlu do skontyngentowania cukrowniom wywozu cukru za granicę.

Wreszcie wzorem poprzedniej ustawy dekret uprawnia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrami Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Przemysłu i Handlu do ustalania w drodze rozporządzenia ceny cukru wypuszczanego z cukrowni na rynek krajowy.

Poza tern dekret obejmuje zupełnie nowy — w porównaniu z wyżej wymienioną ustawą — zakres stosunków gospodarczych, a w szczególności uprawnia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrami Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Przemysłu i Handlu do: 1) nakładania na cukrownie specjalnych opłat na cele związane z całokształtem gospodarki cukrowej i 2) normowania pomiędzy cukrowniami i plantatorami spraw dotyczących plantowania, dostawy, odbioru i zapłaty za buraki.

Literatura: Frejlich Józef Dr.: Koncentracja w przemyśle cukrowniczym wszechświatowym. Warszawa 1929. — Grabowski W.: Opodatkowanie cukru (zbiór przepisów). Warszawa 2929. — Jastrzębski W.: Sprawozdanie z badania cen cukru (praca zbiorowa). Warszawa 1931. — Krerner St.: Stosunki w przemyśle cukrowniczym polskim. Lwów 1926. —- Pawłowski M.: Przerób buraków cukrowych. Warszawa 1929. — Radzimeteśki Henryk Dr.: Nauka Skarbowości. Warszawa 1917. — Sprawozdanie Komisji Ankietowej t. IX. Warszawa 1928. — Weinf&ld i. Dr.: Skarbowość Polska. Warszawa 1934. — ZaglerJctny J.; Cukrownictwo Polskie w r. 1924.

B. Litwa.

II. Burak cukrowy.

Burak cukrowy (Beta vulgaris) jest dwuletnią rośliną z rodziny Kosmowatych (Chonopodiaceae), zawierającą w korzeniach cukier. Należy on do roślin o dużych wymaganiach siedliskowych. Udaje się w klimacie łagodnym, umiarkowanie wilgotnym, nie przekraczając 50-tego równoleżnika. Główne ośrodki produkcji europejskiej: basen paryski, pogranicze francusko-belgijskie, Niemcy (obszary loessowe), Czechy, Lombardja, Andaluzja i Kastylja, Węgry, Rumunja i Ukraina. Z producentów pozaeuropejskich zasługują na wzmiankę: Kanada, Stany Zjednoczone, Transvaal i południowo-zachodnie Indje (ponadto Egipt, Turkiestan, Australja).

Wślad za rozwojem techniki przerobu b. c. poszły usiłowania plantatorów w kierunku zwiększenia zawartości cukru, uwieńczone skutkiem (% cukru podniesiono z 7—20).    Zarówno w rozpowszechnieniu

uprawy, jak w działalności przemysłowej i plantatorskiej, ogromne znaczenie odegrała napoleońska blokada kontynentu z r. 1806, która podcięła dowóz cukru trzcinowego. Cały wiek XIX pozostaje pod znakiem walki cukru buraczanego z trzcinowym, która kończy się w czasie wojny światowej klęską cukrownictwa buraczanego jako droższego.

YV r. 1930 wyniosła produkcja b. c. zgó-rą */« miljarda centnarów (w tem Z. S. R. R.