Magazyn6
7001

862

DEWIZOWE OGRANICZENIA — DEWIZY

sokości o sprzedaży dewiz na określone cele (wyjazdy zagranicę, import towarów i t. p. ). Należności zagraniczne mogą być przekazywane, jako tez dewizy nabywane powyżej oznaczonego maximum jedynie za pozwoleniem Komisji Dewizowej. Rząd niezawsze korzysta z zawieszenia transferu należności zagranicznych z tytułu długów zagranicznych. Jedynie dewizy z eksportu i innych źródeł należy zaofiarowywać do kupna Bankowi Polskiemu lub bankom dewizowym. Natomiast nie wprowadzono w Polsce przymusu sprzedaży stezauryzowanych w kraju dewiz i złota (jak to było w Stanach Zjednoczonych). Nie wprowadzono też przymusu deklarowania i odsprzedaży Bankowi Polskiemu sum, ulokowanych przez obywateli polskich zagranicą. Wreszcie wolno jest przywozić złoto z zagranicy.

literatura: Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26.IV.1936. — Einzig Pauls Ezchange Control. London 1934. — Okólniki Komisji Dewizowej. — Revieto oj the Principal Foreign Ezchan-&2 Restrictione throughout the World published by District Bank Limited. Foreign Department. Manchester, London. Fourth Issue and Fiflh Edition. ■— Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 26. IV. 1936.

Józef Świdrowski.

Dewizy.

Dewizy — ogólne określenie należności, płatnych zazwyczaj zagranicą, w walucie zagranicznej, najczęściej w walucie kraju płatności. Głównemi postaciami dewiz są: weksle, czeki, przekazy listowe i telegraficzne, akredytywy i t. d. Banknoty zagraniczne, pieniądze papierowe i papiery wartościowe nie są dewizami, wbrew spotykanemu często błędnemu mniemaniu; mogą one być tylko źródłem dewiz. Z weksli najchętniej uważane są za dewizy akcepty firm zagranicznych, jednakże weksle wystawione allx> akceptowane w kraju, lecz płatne (domicy-lowane) zagranicą są również dewizami. Wszystkie rodzaje dewiz stanowią przedmiot regularnego handlu i mają na rynkach międzynarodowych cenę zmienną, zwaną kursem. Handel dewizami jest jednym z najbardziej ożywionych i dochodowych działów bankowości; jest to zarazem dział może najbardziej zróżniczkowany i wymagający specjalnie uzdolnionych i wykwalifikowanych sił fachowych.

Największe tranzakcje dewizowe dokonywane są w stosunkach międzybankowych bezpośrednio, albo na giełdach. Oficjalne kursy dewiz notowane są w cedułach urzędowych, ogłaszanych codziennie przez giełdy pieniężne. Nie jest to jednak zasada powszechna: dwa wielkie rynki europejskie, na których dokonywane są najpoważniejsze tranzakcje dewizowe, nie mają oficjalnych giełd dewizowych: ceduły giełdy londyńskiej, ani giełdy zurichskiej nie zawierają kursów dewiz. Rynki te poprzestają na kursach ogłaszanych codziennie nieurzędowo przez wielkie banki.

Istnieją dwa sposoby notowania kursów dewiz: sposób t. zw. prosty, najbardziej rozpowszechniony, polega na notowaniu ceny jednostki, albo określonej ilości jednostek waluty zagranicznej w walucie krajowej : np. w Warszawie kurs wypłaty na Paryż 35.00 oznacza, że za sto franków francuskich zapłacić należy 35.00 złotych. Przy sposobie drugim, polegającym na t. zw. notowaniu odwrotnem, kurs oznacza ilość jednostek waluty obcej, którą otrzymuje się za stałą ilość, najczęściej jednostkę waluty krajowej. Z wielkich rynków tylko Londyn stosuje sposób notowania odwrotnego i to nie do wszystkich dewiz: np. Bombay notowany jest w ponsach za 1 ru-pję, Kobe — w szylingach za 1 yena, Monte Video w pensach za 1 milreisa, i t. d. Większość jednak dewiz notowana jest w Londynie (mowa tu jest wyłącznie o notowaniu prywatnem, w cedułach, ogłaszanych przez wielkie banki i firmy maklerskie, gdyż urzędowej ceduły dewizowej na giełdzie londyńskiej niema) sposobem odwrotnym, t. j. za funt. Np. kurs londyński na Zurich 15.54 oznacza, że za 1 funt otrzymać można w Londynie 15.54 franków szwajcarskich. Przy notowaniu prostem ilość waluty krajowej jest zmienna, zaś ilość waluty zagranicznej, podlegającej notowaniu jest stała; przy notowaniu odwrotnem — ilość waluty krajowej, służącej za podstawę notowania, za miernik, jest stała, natomiast ilość waluty zagranicznej jest zmienna.

Na giełdach zagranicznych i w stosunkach bankowych zagranicą większe tranzakcje dewizowe dokonywane są zawsze prawie w postaci wypłat telegraficznych, dlatego też wszystkie prawie notowania dotyczą wypłat telegraficznych. Na giełdzie warszawskiej, naodwrót, notowanie normalne dotyczy czeku, albo wypłaty listowej; wypłaty telegraficzne nie są oficjalnie notowane, obroty dokonywane są stosunkowo rzadko i p>o kursach wyższych, niż kurs no-