Magazyn6
4301

935

DRZEWA LEŚNE

Jako gatunek, dostarczający wyśmienity | opał, ma doniosłe znaczenie w okolicach, gdzie opalanie drewnem jest rozpowszechnione.

Drewno graba jest b. ciężkie, twarde i trudno łupliwe, stosunkowo wytrzymałe, ale mało trwałe. Te nieszczególne własności techniczne drewna grabowego wykluczają możliwość jego użycia w budownictwie i stolarstwie. Używa się pospolicie na wyrób części maszyn i narzędzi, jak: śruby drewniane, rączki do strugów, kliny, kije do cepów i t. p., a w innych gałęziach przemysłu na wyrób szpilek do butów oraz prawideł.

W kołodziej stwie ma zastosowanie na-równi z drewnem bukowem, a ponieważ dobrze wygładzona grabina długo opiera się wytarciu, wzgl. zużyciu, wszelkie zatem trzonki i rękojeści narzędzi gospodarskich oraz heble stolarskie i części składowe młynów wyrabia się z tego drewna.

Skromne wymagania względem gleby, wielka łatwość odnowienia z odrośli i nasienia przyczyniły się w znacznym stopniu do rozszerzenia grabu, zwłaszcza na siedliskach, zajmowanych przez bardziej użyteczne drzewa, jak np. dąb, buk. Grab znajduje się w większej części Europy, a głównie w środkowej, umiarkowanie ciepłej, nie posuwając się ani bardzo na północ, ani też na południe, gdzie tworzy dość znaczne drzewostany na równinach lub pomniejszych wzgórzach, rzadko dochodząc do 900 m nad poziom morza. W północnej i wschodniej. Europie, jak również w Hi-szpanji, Korsyce, Sardynji, Sycylji, w Węgierskiej nizinie, w Rosji środkowej i wschodniej z wyjątkiem Krymu i Kaukazu, grab nie rośnie. W Polsce grab rozpowszechniony jest przeważnie w jej wschodnich dzielnicach na Podolu, Wołyniu i Podlasiu.

4. Olcha. Podobnie jak grab ma olcha również znaczenie w lesie odroślowym, szczególnie na glebach mokrych, na których inne gatunki dla nadmiaru wilgoci rozwijać się nie mogą. Mamy u nas 3 gatunki olchy: czarną, szarą i krzewiastą zieloną. Ta ostatnia rośnie obficie tylko w Karpatach Wschodnich na Czarnej Horze i w gospodarstwie leśnem niewielkiego jest znaczenia. Jako drewno użytkowe wchodzić w rachubę mogą tylko 2 pierwsze gatunki olchy.

Drewno obu gatunków jest miękie, mało-wytrzymałe, lekkie i mało trwale. Jedynie pod wodą trwa tak długo, jak dębina, zwłaszcza drewno olchy czarnej. Na opał są dość dobre, bo palą się silnym, chociaż nie długo trwającym płomieniem. Łupliwość jest dobra. Natomiast w użyteczności obu gatunków zachodzi wielka różnica. Drewno olchy czarnej jest poszukiwane i cenione jako materjał stolarski do wyrobu tanich gatunków mebli, a przedewszystkiem do wyrobu fornierów i dykt klejonych, których eksport wykazuje stały wzrost (1934 — 43128 tonn, 1935 — 56026 tonn). Wzrost ten wyniósł 30% pod względem ilości i 24% pod względem wartości.

Oprócz tego drewno olchy czarnej służy do wyrobu okładzin do tańszych gatunków ołówków, zabawek, pudełek, szpulek i drobnych wyrobów snycerskich. Olcha czarna dostarcza materjału o różowej barwie, a olcha szara daje drewno jaśniejsze.

Drewno olchy szarej używane jest tylko na drobne wyroby snycerskie oraz obręcze do beczek cementowych. Olcha czarna występuje w lasach nizinnych na glebach wilgotnych i zabagnionych, do których zalesienia żaden z naszych gatunków tak się nie nadaje, jak olcha czarna. Natomiast olcha szara jest gatunkiem przeważnie górskim, występującym głównie nad brzegami rzek górskich i nadającym się do zalesienia usypisk nad rzekami, wysokich szkarp i t. p. nieużytków górskich.

Olcha czarna rozmieszczona jest w Europie podobnie jak brzoza zwyczajna. Zachodzi ona do Syberji Uralskiej, Ałtajskiej i Bajkalskiej, a na południu nie brak jej w Grecji, Sycylji i Hiszpanji, wszędzie trafiając się po brzegach rzek i strumieni lub po miejscach błotnych i trzęsawiskach.

Olcha szara trafia się wszędzie po brzegach rzek i zaroślach wilgotnych w północnej i środkowej Europie, a w południowej po miejscach górzystych. Zachodzi ona do Azji, a nawet i północnej Ameryki, lecz wszędzie w pomieszaniu z innemi drzewami, nigdzie nie tworząc samoistnych drzewostanów, chyba tylko zarośla po brzegach rzek. Korę olchy zużytkowują do garbowania skór, a owoce (szyszki) na atrament.

5. Osika. W ostatnich latach wzmógł się bardzo znaczny popyt za drewnem osiko-wem, które nadaje się znakomicie do fabrykacji zapałek, prętów i listew do stor oraz