Magazyn6701

183

FINANSOWA STATYSTYKA

irozp. z dn. 23. XI. 1927 r. Dz. U. R. P. Nr. ioi, poz. 587) w osobne budżety. W związku z tem w budżecie administracyjnym szpitale i zakłady opiekuńcze budżetowane są netto, t. j. umieszczane są jedynie deficyty (dopłaty) tych instytucyj, co również spowodowało analogiczne zmiany w opracowaniach statystycznych.

Poczynając od roku budżetowego 1930/31 zakres i metoda opracowania statystyki wydatków i dochodów uległy zasadniczym zmianom. Mianowicie przyjęto klasyfikację wydatków i dochodów ściśle odpowiadającą klasyfikacji zastosowanej w prawie budże-towem, a ponadto ograniczono szczegółowość klasyfikacji do działów budżetowych; jedynie zachowano szczegółowy podział wpływów z danin samorządowych. Zastosowanie w opracowaniach statystycznych formalnej klasyfikacji budżetowej spowodowało nieporównywalność danych z danemi z lat poprzednich. Nieporównywalność ta jednak nie jest zbyt wielka, gdyż, jak zazna>-czono wyżej, przepisy budżetowe uwzględniały podstawowe zasady przyjęte w stosowanej poprzednio klasyfikacji, opracowanej wyłącznie dla celów statystycznych.

Nowe przepisy budżetowe z dn. 6. XII. 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. ir, poz. 71) powodują dalszą zmianę w przyjętych zasadach opracowywania statystyki wydatków i dochodów. Mianowicie przepisy te ustalają, że do wydatków faktycznie uskutecznionych należy również doliczać wydatki jeszcze nieuskutecznione, a wynikające z zobowiązań, zaciągniętych przez związki samorządu terytorjalnego (§ 47 przepisów — kredytowe wykonanie budżetu po stronie wydatków).

Obecnie zatem stosowana metoda klasyfikacji wydatków i dochodów całkowicie pokrywa się z formalnemi przepisami prawa budżetowego. Należy podkreślić, że przepisy budżetowe z 1932 r. ustalają w sposób szczegółowy układ budżetu oraz podział wydatków i dochodów na poszczególne dział) budżrtowe, co w znacznej mierze ułatwia opracowanie statystyki, jak również korzystanie z otrzymanych wyników.

Wkońcu należy zaznaczyć, że w opracowywaniu wydatków i dochodów gmin wiejskich i miast mniejszych (poniżej 20 000 mieszkańców) stosowana była metoda reprezentacyjna. Dla gmin wiejskich opracowywano zamknięcia rachunkowe z 5^{2 vv}y^_ branych powiatów (w każdym roku te same powiaty — ca 2 100 gmin na ogólną liczbę ca 12300 gmin). Na podstawie uzyskanych wyników przez stosunek liczby ludności gmin wiejskich obliczono wydatki i dochody dla wszystkich gmin według grup województw. Sprawdzenie tej metody, które dokonano przez opracowanie zamknięć rachunkowych dla wszystkich gmin wiejskich dla roku budź. 1927/28 i 1932/33, wykazało, że obliczenia szacunkowe niekiedy znacznie odbiegają od wyników rzeczywistych, dotyczyło to zwłaszcza wydatków i dochodów nadzwyczajnych. Poczynając cd r. budź. 1935/36 opracowywane są bezpośrednie dane dla wszystkich gmin wiejskich, a to ze względu na zmniejszenie się liczby gmin (ca 3 130 jednostek) w związku z wprowadzeniem gminy zbiorowej. Natomiast dla miast mniejszych opracowywano zamknięcia rachunkowe dla ca 140 wybranych miast (w każdym roku również te same miasta na ogólną ich liczbę ca 470). Na tej podstawie szacowano przy pomocy liczby ludności wydatki i dochody dla wszystkich miast mniejszych według grup województw. Bezpośrednie dane dla wszystkich miast opracowywane są poczynając od r. budź. 1932/33.

Oprócz wydatków i dochodów, opracowywanych na podstawie zamknięć rachunkowych, od r. budź. 1932/33 ogłaszane są ze-' stawienia, obejmujące preliminarze budżetowe związków samorządu terytorjalnego.

Z innych działów s. f. związków samorządu terytorjalnego opracowywane są bądź co rocznie, bądź też w odstępach paroletnich następujące zagadnienia: nadwyżki i niedobory przedsiębiorstw miast i powiatowych związków samorządowych, jak również liczba tych przedsiębiorstw, oraz stan zadłużenia z tytułu zobowiązań długoterminowych z uwzględnieniem źródeł zaciągnięcia zobowiązania i zobowiązania długoterminowe zac^;ągnięte w ciągu roku z pc działem według przeznaczenia, a także zamknięcia rachunków sum pozabudżetowych, uwzględniając stronę czynną i bierną, oraz majątek związków samorządu terytorjalnego obliczony na podstawie inwentarzy (bilansów) stanu majątkowego.

Literatura: Bemadzikietricz Tadeusz: Wyniki bilansowe a rzeczywiste przedsiębiorstw państwowych w Polsce. Warszawa 1936. — toin G.t Die methoduchen Grundlagen der intemaUonal vergleichenden Finanzstatistik. Weltw. Arch. 1925. — Czernicki Karol: Uwagi ogólne o traterjałach, dotyczących statystyki dochodowości przedsiębiorstw państwowych. Kwart. Stat.