Magazyn6301

179

FINANSOWA STATYSTYKA

spodarki finansowej danego związku posiada istotne, realne znaczenie.

W metodzie opracowywania statystyki wydatków i dochodów związków prawa publicznego wysuwają się następujące podstawowe tezy:

a)    Okresem, za który dokonywane są opracowania, jest okres (rok) budżetowy.

b)    Opracowanie należy oprzeć na zamknięciach rachunkowych. Celem otrzymania możliwie najaktualniejszych danych, mogą być poddane opracowaniu również i preliminarze budżetowe, które są do dyspozycji niekiedy około półtora roku wcześniej, aniżeli zamknięcia rachunkowe. Należy mieć jednak na uwadze, że sumy przewidywane w preliminarzach budżetowych ulegają w zamknięciach rachunkowych za ten sam okres budżetowy niekiedy dość dużym zmianom. Z tego względu opracowań preliminarzy budżetowych należy dokonywać jedynie tylko w charakterze zestawień pomocniczych.

c)    Kompletność opracowań wymaga, aby uwzględnić nietylko zamknięcia rachunkowe budżetów, ale również i wszelkie rachunki specjalne (fundusze), które ze względu na przyjęty system rachunkowości niezawsze są ujęte jednym wspólnym budżetem danego związku.

d)    Opracowaniem statystycznem należy objąć jedynie rzeczywiście uskutecznione wydatki i rzeczywiście wpłacone dochody. Nie należy uwzględniać wydatków i dochodów faktycznie niezrealizowanych.

e)    Celem scharakteryzowania całokształ

tu gospodarki finansowej powinny być ujęte wszystkie wydatki i dochody brutto. Poszczególne związki prawa publicznego oprócz wydatków i dochodów, wynikających z istotnej działalności tych związków, eksploatują we własnym zakresie szereg różnych    przedsiębiorstw.    Wydatki    i dochody

tych    przedsiębiorstw    nie mają    nic    wspól

nego z publiczno-prawną działalnością związków. Z tych    przyczyn    nie    należy

uwzględniać wydatków i dochodów przedsiębiorstw w całości, lecz jedynie należy wprowadzić czysty zysk lub deficyt przedsiębiorstw. Natomiast wydatki i dochody brutto przedsiębiorstw powinny być ujęte w osobnych zestawieniach.

f)    Zestawieniem    statystycznem    należy

objąć tylko realne wydatki i dochody, t. j. tylko te, które mają istotne znaczenie dla charakterystyki gospodarki związku prawa publicznego. Niekiedy szereg pozycyj wydatków i dochodów, wykazywanych w zamknięciu rachunkowem, ma znaczenie jedynie buchalteryjne, powiększając w sposób sztuczny sumy gospodarki finansowej związku. Tego typu wydatki i dochody, mające charakter sum obrotowych, należy usunąć z zestawień statystycznych lub też ująć je osobnem zestawieniem. Mianowicie przedewszystkiem należeć tu będą: sumy wynikające z rozrachunków pomiędzy po-szczególnemi komórkami tego samego związku, np. wydział szkolnictwa księguje wydatek za drzewo na opał, dostarczone przez wydział administracyjny, który zkolei z jednej strony księguje wydatek na kupno drzewa, z drugiej — jako dochód sumę należną za drzewo od wydziału szkolnictwa (oczywiście nie będzie to dotyczyć rozrachunków z przedsiębiorstwami, których gospodarka ujmowana jest netto); sumy przechodnie własne, np. suma złożona do depozytu, lokata własnej gotówki, udziały, zaliczki, oraz sumy przechodnie obce, np. ściągnięte podatki na rzecz innego związku prawa publicznego.

g) Uwzględnione wydatki dzielimy według poszczególnych celów, na które zostały one uskutecznione, bez względu na to przez jaką komórkę organizacyjną wydatki te zostały poniesione. Natomiast dochody dzielimy według poszczególnych źródeł, z których zostały one uzyskane, również nie licząc się z tern, jaka komórka organizacyjna dochody te osiągnęła. W ujmowaniu dochodów z danin publicznych stosowany jest m. in. podział na: podatki bezpośrednie, podatki pośrednie i opłaty stemplowe. Podział ten w praktyce nastręcza dość duże trudności, tern bardziej, że w nauce skarbowości na ten temat są bardzo różne poglądy. Obecnie w s. f. zarysowuje się dążność do zerwania z tym podziałem i wprowadzenia podziału w zależności od przedmiotu opodatkowania na podatki: od majątku, od dochodu, od obrotu i od spożycia.

Ponadto wydatki i dochody dzielimy na: dotyczące bieżącego okresu budżetowego, oraz dotyczące okresów budżetowych poprzednich (wydatki i dochody zalegle), a to celem dokładniejszego scharakteryzowania wyników gospodarki finansowej bieżącego okresu budżetowego.

Dalszym stosowanym podziałem jest podział wydatków i dochodów na zwyczajne i nadzwyczajne. Podział ten w praktyce na-