Magazyn64901

345

GEORGE HENRY — GIBRALTAR

uprawę kawałku gruntu. Tymczasem w miarę wzrostu ludności bierze się, stosownie do teorji Ricarda, coraz to mniej żyzne grunta pod uprawę, z powodu czego wzrasta renta z pozostałych gruntów, a spadają praca i procent. Ponieważ właściciele ziemscy bogacą się na postępie cywilizacji bez pracy i wysiłku, należy odebrać im całą rentę gruntową za pośrednictwem podatku. Podatek ten, t. zw. Single Tax, wystarczy na potrzeby państwa i pozwoli znieść wszystkie inne podatki. Poza tern usunie on pauperyzm, kryzysy i nierówność gospodarczą. Właścicielom ziemskim należy zostawić tylko procent od włożonych w ziemię kapitałów. Teorja ta, od podstaw błędna, wywarła duży wpływ nietylko na polityków, ale i na ekonomistów teoret3’ków. Clark mówiąc o kapitale powołuje się na pojęcie George’a produkcyjności ostatniej cząstki kapitału. Zresztą J. St. Mili, przedtem, a Walras później głosili podobne zasady konfiskaty renty. W polityce teorja ta stanowiła długi czas podstawę wielu radykalnych programów i systemów, a do dziś jeszcze istnieją propagujące ją związki i zapaleni jej zwolennicy.

Ważniejsze prace: Our Land and Land Policy. 1871. — Progress and Poverty, an Inąuiry into the causes of Industrial De-pressions and of Increase of Want with Increase of Wealth: the Remedy. 1879 (przekład polski p. t. Postęp i nędza, Poznań 1885). — The Irish Land Que-stion. 1881.    — The Land Question

1883. — Social Problems. 1884. — Pro-tection or Free Trade: Questions with Re-gard to Labour. 1886. — The Condition of Labour. 1891. — The Science of Political Economy. 1898.

Literatura : Roae Henry; Henry George. London 1884. — Taylor American Political Philosophy: an Inąuiry as to the Remedies for Social and Political Evils Proposed by H. George and Others. Columbus 1883. — Weisa J. G.: Die Lehre Henry Georges. Hamburg 1891.

Witold Trąmpczyński.

Germanowie.

G., narody mówiące germańskiemi językami: Szwedzi, Duńczycy, Norwegowie wraz z Islandczykami, Niemcy wraz z Holendrami i Flamandczykami, Anglicy europejscy i zamorscy (Anglo-Amerykanie, Anglo-Kanadyjczycy, osadnicy australscy i nowozelandzcy, mniejszość osadników po-łudniowo-afrykańskich). Rasowo G. są niejednolici; obok długogłowych, wysokoro-słych blondynów rasy nordyjskiej, już od starożytności występują wśród G. liczni okrągłogłowi bruneci średniego wzrostu (rasa alpejska, do której należą znaczne odłamy szlachty i inteligencji szwedzkiej, jedna czwarta Norwegów i Duńczyków, niektóre grupy Anglików, znaczna część Holendrów, większość Niemców; krew rasy alpejskiej przeważa także u Islandczyków, będących potomkami pogańskiej arystokracji norweskiej). Miejscami w skład tych narodów wchodzą jeszcze inne rasy (bruneci śródziemnomorscy w Anglji). Bardzo często u narodów geimańskich właśnie najwybitniejsze jednostki nie są rasy nordyjskiej (Goethe i Nietzsche — bruneci; Kant, Schiller, Bismarck — okiągłogłowcy; Ryszard Wagner — małego wzrostu). Germańską jest także gwara anglo-irlandzka, będąca potoczną mową Irlandczyków, których język urzędowy i literacki jest celtycki. Germańską gwarą (t. zw. żargonem) mówi również większość Żydów współczesnych.

W. Cumplowicz.

Gibraltar.

G. (skażone arabskie Dżebel Tarig = Góra Tarika), posiadłość Wielkiej Brytanji w południowej Hiszpanj i nad cieśniną Gi-braltarską, obejmuje wąski (od 400 do 1 200 m), z północy na południe ciągnący się półwysep, prawie w całości zajęty przez skałę, sięgającą do 475 m n. p. m., — której część wschodnia i południowa stromo opada ku morzu. U podnóża skały (w płn.-zach. części półwyspu) leży ciasno na zboczu rozbudowane miasto, noszące również nazwę G. Powierzchnia posiadłości wynosi 5 km*.

G. posiada klimat bardzo ciepły (temperatury lata sięgają niejednokrotnie 5o⁰C w cieniu), lecz przyjemny i zdrowy. Roślinność ma cechy śródziemnomorskie. Fauna uboga, lecz osobliwa ze względu na dziko na skałach żyjące małpy, poza G. w Europie niespotykane. Wód płynących brak zupełny. Podobnie i źródeł tu niewiele; to też prawie jedynem źródłem zaopatrzenia w wodę są opady deszczowe, skrzętnie przez ludność gromadzone i przechowywane w specjalnych zbiornikach skalnych.

Mimo skromnych rozmiarów G. posiada doniosłe znaczenie dla metropolji, wynika-