455
GÓRNICTWO I HT TNICTWO
Wywóz rur w 1936 r. odbywał się do 16 państw europejskich i do 21 państw pozaeuropejskich. Wywieziono powyżej 5 tys-tonn tylko do Indyj angielskich, powyżej 3 do 5 tys. tonn do 3 krajów, powyżej 1 tys. tonn do 3 tys. tonn — do 3 krajów i poniżej 1 tys. tonn — do 30 krajów.
Największymi odbiorcami rur byli:
Ind je ang. |
ok. 7 000 t |
0 wartości ok. 1,70 mil. zł |
Japonja |
.. 4 3°° .. |
......o.95 .. .. |
Szwecja |
.. 4 200 ,, |
.. .. .. 1.10 ,, ,, |
Argentyna |
3 000 ■ ■ |
.. ,, 1,00 ,, ,, |
Holandja |
,, 2 600 ,, |
.. .. .. 0,63 ,, ,, |
Norwegja |
,, 1 100,, |
.. .. .. 0,33 ,, ,, |
Poł. Afryka |
,, 1000.. |
......0,31 ., ,, |
Wywóz żelazomanganu odbywał się w r. 1936 do 6 państw europejskich i do 5 państw pozaeuropejskich. Ogólna ilość wywiezionego żelazomanganu wyniosła 8 130 tonn o wartości 1448000 złotych. Największymi odbiorcami byli:
Belgja ok. 4 100 t o wartości ok. 706 000 zł St. Zjedn. ,, 3200,,,, ,, „ 560000 ,,
Węgry ,, 250,,,.....54000,,
Luksemburg,, 200,,,, ,, ,, 39000,,
Omawiając nasz handel zagraniczny wytworami hutniczemi, nie można pominąć pewnego rodzaju porozumień zagranicznych, które nie są organizacjami w całem tego słowa znaczeniu, jednak odgrywają dużą rolę w ogólnym handlu światowym. Są to t. zw. porozumienia o wzajemnej ochronie terytorjalnej, mające na celu nierobienie wzajemnej konkurencji na rynkach państw zainteresowanych. Taką umowę w dziedzinie żelaza walcowanego posiada Polska z Czechosłowacją, Austrją i Węgrami oraz w dziedzinie rur z państwami, wytwarza-jącemi rury. To ostatnie porozumienie nosi tylko charakter gentleman’s agreement, jest jednak naogół respektowane.
5. Zatrudnienie w hutnictwie. Kwest ja
robotnicza w hutnictwie nie przedstawiała nigdy specjalnych trudności. Mieliśmy zawsze dobrego i zdolnego robotnika, który z łatwością dawał się wyszkolić nawet w działach, wymagających najbardziej skomplikowanych czynności. To też robotnik cudzoziemiec jest w Polsce nieznany. W zaraniu naszego hutnictwa sprowadzaliśmy fachowców zagranicznych, lecz i ci przekazywali swoją wiedzę robotnikowi polskiemu, a sami w bardzo znacznej ilości pozostawali na stałe w Polsce, ich potomkowie polszczyli się, zwiększając zastępy polskich fachowców. Przed wojną w zaborze rosyjskim spo ykali się dosyć często pośród majstrów Niemcy, lecz i ci w większości wypadków pocn< dzili z Górnego Śląska. Obecnie w hutach górnośląskich jest pewna ilość robotników, przyznających się do niemieckości, lecz wszyscy oni są z pochodzenia Górnoślązakami, którzy po plebiscycie optowali na rzecz Niemiec.
Pod względem liczby zatrudnionych robotników hutnictwo w Polsce zajmuje bardzo poważne miejsce wś.ód poszczególnych gałęzi przemysłowych. Świadczy o tern następujące zestawienie Główn. Urz. Stat. z czerwca 1936 r.
Przemysł |
Liczba robotn. |
Liczba zakładów |
Przeć. liczba rob. w 1 zakł. |
Włókienniczy . . . |
139 880 |
723 |
194 |
Metalowy .... |
74 5<*4 |
685 |
109 |
Mineralny . . . . |
59 737 |
679 |
88 |
Drzewny..... |
46 966 |
670 |
70 |
Spożywczy . . . . |
43 853 |
562 |
7« |
Hutnictwo żelazne |
37 39i |
25 |
1 490 |
Chemiczny . . . . |
35 7io |
242 |
147 |
Budowlany . . . |
16 033 |
250 |
64 |
Papierniczy . . . |
13 3i9 |
105 |
127 |
Poligraficzny . . . |
9 174 |
198 |
46 |
Odzieżowy .... |
8 571 |
*30 |
65 |
Skórzany . . . . |
5 419 |
102 |
53 |
Liczba robotników zatrudnionych w hutnictwie Żelaznem według dzielnic przedstawiała się w Polsce w końcu każdego roiku w następujący sposób:
Rok |
b. Kongresówka |
G. Śląsk |
Małopol. |
Razem |
1923 |
19 812 |
40 962 |
291 |
61 065 |
1924 |
12 593 |
22 624 |
7i |
35 288 |
1928 |
22 221 |
3i 33i |
198 |
53 75° |
1932 |
9 OO4 |
16 553 |
H3 |
25 670 |
1935 |
II 7IO |
19 54° |
II |
31 261 |
1936 |
13 t>«5o |
23 264 |
15 |
36 959 |
Według poszczególnych działów hutnictwa stan zatrudnienia robotników w końcu każdego roku przedstawiał się następująco:
Rok |
W.piece |
Sta lownie |
Wal cownie |
Poz. działy |
Razem |
1923 |
5 489 |
7 467 |
15 351 |
32 758 |
61 065 |
1921 |
1 336 |
3 °98 |
8 003 |
22 851 |
35 288 |
1928 |
2 667 |
6 124 |
IO 919 |
34 °4° |
53 75° |
1932 |
9°5 |
2 426 |
5 619 |
16 720 |
25 670 |
1935 |
1 257 |
3 229 |
7°°4 |
19 771 |
31 261 |
7936 |
1 619 |
3 674 |
8 452 |
23 214 |
36 959 |
30*