Magazyn6E901

455

GÓRNICTWO I HT TNICTWO

Wywóz rur w 1936 r. odbywał się do 16 państw europejskich i do 21 państw pozaeuropejskich. Wywieziono powyżej 5 ty^s-tonn tylko do Indyj angielskich, powyżej 3 do 5 tys. tonn do 3 krajów, powyżej 1 tys. tonn do 3 tys. tonn — do 3 krajów i poniżej 1 tys. tonn — do 30 krajów.

Największymi odbiorcami rur byli:

Ind je ang.	ok. 7 000 t	0 wartości ok. 1,70 mil. zł
Japonja	.. 4 3°° ..	......o.95 .. ..
Szwecja	.. 4 200 ,,	.. .. .. 1.10 ,, ,,
Argentyna	3 ⁰⁰⁰ ■ ■	.. ,, 1,00 ,, ,,
Holandja	,, 2 600 ,,	.. .. .. 0,63 ,, ,,
Norwegja	,, 1 100,,	.. .. .. 0,33 ,, ,,
Poł. Afryka	,, 1000..	......0,31 ., ,,

Wywóz żelazomanganu odbywał się w r. 1936 do 6 państw europejskich i do 5 państw pozaeuropejskich. Ogólna ilość wywiezionego żelazomanganu wyniosła 8 130 tonn o wartości 1448000 złotych. Największymi odbiorcami byli:

Belgja ok. 4 100 t o wartości ok. 706 000 zł St. Zjedn. ,, 3200,,,, ,, „ 560000 ,,

Węgry ,, 250,,,.....54000,,

Luksemburg,, 200,,,, ,, ,, 39000,,

Omawiając nasz handel zagraniczny wytworami hutniczemi, nie można pominąć pewnego rodzaju porozumień zagranicznych, które nie są organizacjami w całem tego słowa znaczeniu, jednak odgrywają dużą rolę w ogólnym handlu światowym. Są to t. zw. porozumienia o wzajemnej ochronie terytorjalnej, mające na celu nierobienie wzajemnej konkurencji na rynkach państw zainteresowanych. Taką umowę w dziedzinie żelaza walcowanego posiada Polska z Czechosłowacją, Austrją i Węgrami oraz w dziedzinie rur z państwami, wytwarza-jącemi rury. To ostatnie porozumienie nosi tylko charakter gentleman’s agreement, jest jednak naogół respektowane.

5. Zatrudnienie w hutnictwie. Kwest ja

robotnicza w hutnictwie nie przedstawiała nigdy specjalnych trudności. Mieliśmy zawsze dobrego i zdolnego robotnika, który z łatwością dawał się wyszkolić nawet w działach, wymagających najbardziej skomplikowanych czynności. To też robotnik cudzoziemiec jest w Polsce nieznany. W zaraniu naszego hutnictwa sprowadzaliśmy fachowców zagranicznych, lecz i ci przekazywali swoją wiedzę robotnikowi polskiemu, a sami w bardzo znacznej ilości pozostawali na stałe w Polsce, ich potomkowie polszczyli się, zwiększając zastępy polskich fachowców. Przed wojną w zaborze rosyjskim spo ykali się dosyć często pośród majstrów Niemcy, lecz i ci w większości wypadków pocn< dzili z Górnego Śląska. Obecnie w hutach górnośląskich jest pewna ilość robotników, przyznających się do niemieckości, lecz wszyscy oni są z pochodzenia Górnoślązakami, którzy po plebiscycie optowali na rzecz Niemiec.

Pod względem liczby zatrudnionych robotników hutnictwo w Polsce zajmuje bardzo poważne miejsce wś.ód poszczególnych gałęzi przemysłowych. Świadczy o tern następujące zestawienie Główn. Urz. Stat. z czerwca 1936 r.

Przemysł	Liczba robotn.	Liczba zakładów	Przeć. liczba rob. w 1 zakł.
Włókienniczy . . .	139 880	723	194
Metalowy ....	74 5<*4	685	109
Mineralny . . . .	59 737	679	88
Drzewny.....	46 966	670	70
Spożywczy . . . .	43 853	562	7«
Hutnictwo żelazne	37 39i	25	1 490
Chemiczny . . . .	35 7io	242	147
Budowlany . . .	16 033	250	64
Papierniczy . . .	13 3i9	105	127
Poligraficzny . . .	9 174	198	46
Odzieżowy ....	8 571	*30	65
Skórzany . . . .	5 419	102	53

Liczba robotników zatrudnionych w hutnictwie Żelaznem według dzielnic przedstawiała się w Polsce w końcu każdego roiku w następujący sposób:

Rok	b. Kongresówka	G. Śląsk	Małopol.	Razem
1923	19 812	40 962	291	61 065
1924	12 593	22 624	7i	35 288
1928	22 221	3i 33i	198	53 75°
1932	9 OO4	16 553	H3	25 670
1935	II 7IO	19 54°	II	31 261
1936	13 t>«5o	23 264	15	36 959

Według poszczególnych działów hutnictwa stan zatrudnienia robotników w końcu każdego roku przedstawiał się następująco:

Rok	W.piece	Sta lownie	Wal cownie	Poz. działy	Razem
1923	5 489	7 467	15 351	32 758	61 065
1921	¹ 336	3 °98	8 003	22 851	35 288
1928	2 667	6 124	IO 919	34 °4°	53 75°
1932	9°5	2 426	5 619	16 720	25 670
1935	1 257	3 229	7°°4	19 771	31 261
7936	1 619	3 674	8 452	23 214	36 959

30*