B574 889

CHOROBY ZAKAZNE OCZU 271

<iynja, Hiszpanja. Według JASTRZEMSKIEGO i ŁAWRENTJEWA ulega w b. cesarstwie rosyjskiem ^Yh część jaglicowych zupełnej utracie wzroku — w gubernji Kurskiej znajduje się w szkołach 30—50% jaglicowych uczniów. Z krajów zachodnich Furopy wykazują np. Niemcy dwa ogniska j iglicy: jedno położone na granicy Belgji i Holandji, drugie w Prusach Wschodnich. Austrja posiadała również dwa ogniska chorobowe, jedno na południu: w Dalmacji, T^je-ście, Bośni, drugie na północy: w Galicji i Czechach. Na Węgrzech istniały ogniska jaglicze w dolinie Drawy, Cisy i Dunaju oraz w południowych Karpatach węgierskich. Francja posiada jedno ognisko wzdłuż wybrzeży morza Śródziemnego, drugie północne w pobliżu Belgji. Anglja posiada w Szkocji i lriandji 6%o chorych na jaglicę. Szwecja, Norwegja i Danja są prawie zupełnie wolne od jaglicy (2°/oo). Azja cała jest w wysokim stopniu zarażona jaglicą. W Ameryce — Brazylja i Argentyna.

Dane statystyczne, dotyczące jaglicy w Polsce, istnieją poszczególnie dla trzech dawnych zaborów.

W zaborze austrjackim ogłasza MACHEK jeszcze w r. 1895 „statystykę jaglicy w Galicji i W. Ks. Krakowskiem według dat urzędowych". Oceniając trudność’ w zebraniu statystyki jaglicy (nie wszyscy chorzy się leczą, wielu przenosi się z miejsca na miejsce, brak przymusu meldowan.a, daty pochodzące z kliniki i szpitali są tylko dorywcze), dochodzi MACHEK do wniosku, że najdokładniejsze są jeszcze wykazy, dotyczące poboru wojskowego i że „gdyby tak samo jak popisowych można wszystkich mieszkańców zbadać w mieście powiatowem, mielibyśmy najidealniejszą statystykę i geografję jaglicy w kraju". Niestety takiej statystyki dotychczas nie posiadamy. Dane statystyczne, otrzymane przez MACHEKA na podstawie zapisków komisji poborowych, ogłaszanych przez Namiestnictwo, wykazują, że odsetek niezdolnych do wojska w Galicji wykazuje ^x/3% popisowych. Obliczenie na całą ludność Galicji daje ponad ^XA% chorych, czyli że 17—20.000 cierpi na jaglicę.

Badania MACHEKA wykazały ponadto, że w górzystych okolicach jaglica jest rzadsza, na równinach częstsza i że istnieje znaczna różnica pomiędzy Galicją zachodnią i wschodnią, a w tej ostatniej wyższy odsetek żydów. Poza tern wpływa na częstsze pojawianie się iagliey gęstość zaludnienia, obecność ognisk przemysłowych, gęstość dróg handlowych i sieci kolejowych, b/ak urządzeń sanitarnych i sąsiedztwo już zakażonych powiatów.

W czasach późniejszych stwierdza KUHN na podstawie dochodzeń, dokonanych w latach 1907—08, ze w 1703 gn.mach k^raju z ludnością 2,949.302 zbadano 115.467 osob dotkniętych chorobami ocznemi i stv Grdzono 13,911 przypadków jaglicy. Cyfra ta tylko w przybliżeniu odpowiada rzeczywistemu rozprzestrzenieniu się jaglicy w kraju.

Obszerniejszych dat statystycznych rozprzestrzeniania się jaglicy w b. Królestwie Polskiem nie mogłem znalez^ w dostępnem mi piśmiennictwi**. Z roku 1885 istnieje statystyka TALKI, według której w warszawskim okręgu wojsko-