B574 895

CHOROBY ZAisAZNE OCZU * 277

KLECZKOWSKI i KARELUS przeprowadzili badania nad anafilaksją spojówki i stwierdzili, że spojówka królika oddziaływa w znacznie silniejszym stopnia na wtórne wstrzyknięcie surowicy jagliczej, niż normalne]. Czasami dochodzi także do wytworzenia mieszków.

Wielkie ep i dem je jaglicy, opisywane po wyprawach napoleońskich, były — jak to już w części historycznej wspomnieliśmy — najprawdopodobniej wywołane zakażeń.em mieszanem.

Rys. 73. Dzieci egipskie z ropnem zapaleniem oczu. Liczne muchy wokoło oczu i na brzegu ropy. (Według fotografji Dr, Matsukisa w Boucharda i Rogera „Nouveau Traite de Pathologic Generale**).

Jaglica, mimo iż jest chorobą wybitnie zakaźną, nie wywołuje gwałtownych epidemi'. Jaglica jest przedewszystkiem schorzeniem rodz^:nnem, przenosi się najczęściej powoli z jednego członka zakażonego jaglicą na resztę rodziny, ostre postaci jaglicy należą do rzadkości; to samo dotyczy innych zrzeszeń ludzkich jak szkoły, koszary, fabryki. Wspólne umywalnie, ręczniki i inne przedmioty codziennego użytku mogą się stać przenośnikami jaglicy. W Egipcie muchy odgrywają ważną rolę w przenoszeniu zarazka. Ustalono, że liczba przypadków wzrasta w stosunku do ilości much i jest większa w Delcie, gdzie jest bardzo wiele tych owadów, aniżeli w pustyni, gdzie jest ich mało. NUTTALL i JEPHSON uważają udział much w szerzeniu choroDy za dowiedziony (rys. 73).

Według CASTELL/\NIF GO i CHALMER-SA do szerzenia się t. zw. „pink eye“ dzieci szkolnych we Florydzie przyczynia się mała muszka z rodu H i p-pelates. Jeśli do tego dodamy inne spostrzeżenia (BUDDA, LAVERANA), to rola much w jaglicy jako czynnika epidemjologiczncgo okaże się bez wątpienia znaczną. W ostatnich czasach (1921) stwierdził NICOLLE doświadczalnie przenoszenie zarazka jaglicy przez muchy.

Wychowani na literaturze ubiegłych stuleci oczekiwaliśmy, że podczas toczącej się światowej woiny epidemje jaglicy wystąpią ze znaczną siłą w woj' sku i pośród ludności cywilnej. Tymczasem — jak z własnego doświadczenia stwierdzić mogłem — oczekiwania te zaw.odłv. Epidemie oczne wywołane były raczej prątkami Kocha-Week sa, niż jaghcą. Żołnierze, dotknięci jaglicą, byl we wszystkich walczących armjach trzymani w oddzielnych oddziałach i wysyłan. w okresie niezaraźliwvm na fronty górskie, a gdy nawroty stawały się nieuniknione, przeznaczano ich do formacyj robotniczych pozafrontowyeh, Mimo niemożliwości ścisłego odłączenia chorych jaglicowych od zdrowych i od ludności