B574 807

CHOROBY ZAKAZNE OCZU 289

MACHEK jako konkretne postulaty: aby wojsko, o ile możności nie urlopowało niewyleczo-nych na jaglicę i aby kraj kosztem swym zakładał barakowe szpitale jaglico <ve na lato.

Sekcja okulistyczna X Zjazdu lekarzy i przyrodników polskich we Lwowie, omawiając prace przygotowawcze do „walki ze ślepotą", pośrednio poruszyła także sprawę jaglicy (ZIEM1ŃSKI 1907).

FNDELMAN również w tym roku w czasopiśmie higjenicznem omawia! walkę z jaglicą.

Na XI Zje',dzie w Krakowie w r. 1911 poruszył KRAMSZTYK znowu myśl urządzenia zakładów leczniczych dla chorych na jaglicę i postawił wniosek dalej idący: założenia „Towarzystwa dla zwalczania jaglicy".

Także I Zjazd okulistów pcćskich, który odbył się w Warszawie r. 1921, postawił kwestję walki z jaglicą na porządku dziennym. Po kilku referatach (NOISZEWSKI, UKIERNIK', TRENKNER, REIS) i ogłoszeniu wyniKÓw ankiety o jaglicy (GEPNER), oraz ożywionej dyskusji nad środkami zwalczania jaglicy wysunięto następujące postulaty: „1. uświadamianie ludności o następstwach tej choroby, 2 piaktyczne obeznanie słuchaczów medycyny podczas studjów, a lekarzy dyplomowanych na specjalnych kursach ze stroną kliniczną i społeczną jaglicy; 3. nadzór okulistyczny w szkołach, wojsku, faDrykach i t. d. ; 4. rozszerzenie szpitalnictwa ocznego; 5. przychodnie okulistyczne. Profesor MAJEWSKI dodaje, iż pożądana jest ścisłe sanitarna kontrola okulistyczna granicy wschodniej, zakładanie specjalnych lecznic w rodzaju Szpitala Witkowickiego oraz sanatorja leśne lub górskie dla dorosłych trachomatyków, niezdolnych do pracy. Docent REIS radby widzieć przy zakładach szpitalnych w większych miastach uniwersyteckich „Instytuty do badań nad etjologją i leczeniem jaglicy", związane z kliniką, wyposażone dostatnio". (Pamiętnik I-go Z jazdu okulistów polskich, wydany przez Komitet organizacyjny).

W b. Królestwie Polskiem dzięki inicjatywie i staraniom ks. Lubomirskiego, kuratora Zakładu oftalmicznego w Warszaw.e, urządzono na próbę ruchome oddziały okulistyczne dla udzielania pomocy ubogiej ludności, cierpiącej na oczy, w miejscowościach oadalonych od Warszawy. Według zaania WICHERKIEWICZA, TALKI i innych ruchome te oddziały okulistyczne, założone na wzór rosyjskich, nie odpowiada^:ą celowi. W Rosji wobec olbrzymich przestrzeni mogły być pożądane, w Królestwie bardziej uzasadnione byłoby tworzenie stałych zakładów leczniczych. W Poznańskiem obowiązywały przepisy niemieckie.

W b. Galicji istniał okólnik namiestnictwa z 22. XI. 1899 o sporządzeniu spisu chorych na jaglicę, osobno wojskowych urlopowanych, osobno cywilnych Istniało także dawniejsze jeszcze rozporządzenie namiestnictwa z 8. V. 1891 w sprawie pouczenia ludności o jaglicy. Staraniem MACHEKA ustawiano na wiosnę i lato przy oddzielę ocznym lwowskiego szpitala powszechnego barak Czerwonego Krzyża dla chorych na jaglicę, mogący pomieścić kilkudziesięciu chorych. Woływ korzystny działalności oddziału najlepiej uwidoczniają dane sta^fystyczne: w latach 1892 — 1898 cierpiało na jaglicę 28,54% wszystkich leczonych chorych (MACHEK), w latach 1911—1912 liczba ta spadła do 12,2%.

Sprawa jaglicy była również wielokrotnie rozpatrywana na posiedzeniach Krajowej Rady Zdrowia, na których po wyczerpującym referacie MACHEKA w r. 1906 uchwalono szereg wmoskcw (ambulatorja w miastach powiatowych, szpital ruchomy, stosunek do wojska), które mogłyby służyć za podstawę do przygotowania szerokiej akcji ku zwalczaniu ,aglicy.

19

Podręcznik chorób zakaźnych VIII