CHOROBY ZAKAŹNE OCZU 279
tak że powierzchnia ich wygląda jak gdyby pokryta strzyżonym aksamitem, jeżeli brodawki są małe. Gdy brodawki są większe, wygląda spojówka jak gdyby pokrytą była płask iemi naroślami.
II. Postać ziarnista jaglicy (trachoma granulosum) charakteryzuje się wystąpieniem ziaren mniejszych lub większych, umiejscowionych nietylko na spojówce powiekowej, ale w szczególności także na spojówce załamka górnego. W przypadkach znacznego przerostu spojówki *.ałamek spojówkowy górny, pokryty ziarnami, wystaje po odwinięciu powieki jako zgrubiały fałd ziarnisty.
Ziarna te są zwykle czerwonawo-szare lub żółtawe, napoł przezroczyste, a wygląd ich, zwłaszcza gdy występują w większej liczbie, często podobny jest do ziaren saga lub do skrzeku żabiego.
Obie te postaci kliniczne nie zawsze występują w tak ściśle określonych formach; bardzo często się zdarza, że obok przerosłych brodawek spotykamy liczne ziarna, które wtedy umiejscowione bywają przeważnie w załamku górnym.
Ta postać jaglicy nosi nazwę: jaglicy mieszanej, brodawkowo-ziarnistej (trachoma papillo-granulosum). W bardzo rzadkich przypadkach istnieje wczesna skłonność do przerostu poaśc.eliska łącznotkankowego, wskutek czego ziarna w tak stwardniałej tkance mniej się rozwijają lub są ukryte w warstwach głębszych. W tych przypadkach powstaje według WIC.HERKIE-WICZA obraz kliniczny twardej trachomy (trachoma scłerosans).
W tym okresie rozwoju jaglica może się utrzymywać przez całe lata. Po okresie zapalnym, połączonym z większą lub mniejszą wydzieliną, następują okresy, w których wydzielina jest skąpa luo też niema jej wcale. Dopiero po długiem trwaniu choroby, nawet nieleczonej, przychodzi z czasem do stopniowego zanikania ziaren, do wytworzenie: się blizn na spojówkach powiekowych i do bliznowego kurczenia się całej spojówki.
III. Jaglica w okresie zbliznowacen a (trachoma cicatriceum). Najwcześniej powstaje blizna na powiece górnej, równoległa do brzegu wolnego powiek i. Blizna ta jest wprost cechą charakterystyczną dla przebytej jaglicy. Dalsze blizny tworzą się w katach zewnętrznych i wewnętrznych i na całej powierzchni spojówki.
Z początku blizny przeplatane są grupami przerosłych brodawek lub ziaren, a wtedy znowu występować może postać mieszana jaglicy, jak np. trachoma granulo-cicatriceum.
Wygląd blizn również może być rozmaity: od cienkich blizn, często pod lupa dopiero dostrzegalnych, aż do grubych ze znacznym przerostem.
Objawy podmiotowe, które towarzyszą jaglicy, są takie, jak we wszystkich nieżytach spojówek. W wielkiej liczbie przypadków skarżą się chorzy jaglicą dotknięci na upośledzenie wzroKU, na widzenie mgliste, mimo że rogówka i środki łamiące są jeszcze czyste. Vo zjawisko widzenia jakby przez mgłę (Nebelsehen) spostrzega* i dokładnie opisał FALTA U bardzo mglisto widzących można w oświetleniu ogniskowem stwierdzić, że ro-