Magazyn66201

58

KARNO-SKARBOWE PRZEPISY

zezwolenia (art. 55), zatajanie lub zbywanie surowca tytoniowego (art. 56), bezprawne wytwarzanie, zbywanie, nabywanie, przechowywanie i transportowanie wyrobów tytoniowych (art. 57) i t. d.

Wskażemy tutaj wreszcie przepis, przewidujący najsurowszą, na przestrzeni części szczególnej prawa karnego skarbowego, karę pozbawienia wolności. Chodzi tu o wyrabianie spirytusu bez zezwolenia oraz odkażanie spirytusu skażonego, wydzielanie spirytusu z produktu zawierającego spirytus skażony, albo ukrywanie względnie osłabianie działania środka skażającego w jakikolwiek inny sposób. Jeżeli wyliczone wyżej czynności zdziałane zostały w celach zarobkowych, sprawca podlega obok kary grzywny karze więzienia do lat 3 (art. 66 § 2).

14. Postępowanie karne skarbowe. Przepisy dotyczące postępowania w sprawach karnych skarbowych (art. 208—351) przewidują dwutorowość procesową. Orzecznictwo w sprawach karnych skarbowych sprawują bądź sądy powszechne — w sprawach o występki skarbowe, zagrożone zasadniczą karą pozbawienia wolności, bądź też władze skarbowe — w sprawach o pozostałe występki i o wykroczenia skarbowe (art. 209). Wyjątki od tej zasady przewiduje art. 210, przekazujący pewne kategorje spraw wyłącznej właściwości sądów.

W sprawach podlegających orzecznictwu władz skarbowych orzeczenia karne wydaje władza skarbowa pierwszej lub drugiej instancji: władza I instancji w sprawach

0    wykroczenia i o występki, jeżeli grozi kara nie przekraczająca 3 000 zł (art. 218), w innych sprawach oraz w sprawach specjalnie przekazanych (art. 219) — władza II instancji. Z pośród władz jednakowego rzędu władze celne (urząd celny lub dyrekcja ceł) właściwe są dla przestępstw celnych oraz obrotu towarowego z W. M. Gdańskiem, władze akcyzowo-monopolowe (urząd skarbowy akcyz i monopolów państwowych lub izba skarbowa — § 2 i 3 przepisów wykonawczych do prawa karnego skarbowego). Od orzeczeń karnych przysługują stronie w ciągu 7 dni dwojakie środki prawne: a) odwołanie do bezpośrednio wyższej władzy skarbowej (art. 295

1    nast.). Władza skarbowa odwoławcza nie może wymierzyć oskarżonemu kary surowszej (zakaz reformationis in peius). Władza odwoławcza orzeka ostatecznie, skazanemu nie przysługuje prawo złożenia skargi do Najwyższego Trybunału Administracyjnego (art. 236); b) żądanie skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (art. 321 i 322). Sąd rozpoznaje sprawę od nowa, a orzeczenie karne zastępuje w tym wypadku akt oskarżenia. W związku z tern sąd nie jest związany orzeczeniem władzy skarbowej i może oskarżonemu wymierzyć karę surowszą. Od wyroku sądu grodzkiego służy wyłącznie apelacja do sądu okręgowego, od wyroku sądu okręgowego — wyłącznie kasacja do Sądu Najwyższego (art. 349).

W sprawach należących do wyłącznej właściwości sądów (art. 209 i 210), sądy grodzkie rozpoznają sprawy o przestępstwa, za które grozi kara zasadnicza grzywny nie powyżej 3 000 zł (art. 321), inne sprawy oraz środki odwoławcze od orzeczeń sądów grodzkich rozpatrują sądy okręgowe (art. 322). Tok instancyj jest analogiczny do wskazanego wyżej, to jest — od wyroków sądów grodzkich przysługuje wyłącznie apelacja, a od wyroków sądów okręgowych — kasacja (art. 349).

W zakresie przepisów procesowych, dotyczących postępowania przed władzami skarbowemi wskazać jeszcze należy na instytucję dobrowolnego poddania się karze (art. 281—289). Instytucja ta, nieznana procesowi karnemu powszechnemu, polega na tern, że oskarżony dobrowolnie przed wydaniem orzeczenia karnego wpłaca oznaczoną w ustawie (art. 281) kwotę tytułem kary. Dobrowolne poddanie się karze kończy postępowanie przed wydaniem orzeczenia karnego, gdyż oskarżony zrzeka się w tym wypadku wydania formalnego orzeczenia karnego. Dobrowolne poddanie się karze możliwe jest tylko wówczas, gdy sprawcy grozi wyłącznie grzywna lub kara pieniężna porządkowa (art. 281 i 282). Stosowanie tej instytucji zależne jest od swobodnego uznania władzy skarbowej (art. 284), a władza może prośbie oskarżonego odmówić. W tym ostatnim wypadku uważa się dobrowolne poddanie się karze za niebyłe (art. 289). W związku z tym uznać należy, że władza nie może prośby oskarżonego o zezwolenie na dobrowolne poddanie się karze uznać za przyznanie się do winy. Uzasadnienie orzeczeń karnych, w których władza skarbowa jako dowód popełnienia przestępstwa przez oskarżonego przytacza jego prośbę o zezwo-