225
KOMANDYTOWA SPÓŁKA
dzialności każdego komandytarjusza wobec wierzycieli, czyli t. zw. „sumę komandytową" wraz ze zmianami powyższych danych. Żona komandytarjusza uprawniona jest do żądania wpisania do rejestru wzmianki
0 umowie dotyczącej jej stosunków majątkowych, z tern oczywiście, że wpis ten ma znaczenie tylko pro futuro. Stosunki k. s. do osób trzecich normowane są szeregiem przepisów bezwzględnie obowiązujących, a odmienne ich uregulowanie nie ma skutku wobec osób trzecich, co oczywiście nie wyklucza stosowania odmiennych postanowień umownych, o ile chodzi o uregulowanie tych spraw między wspólnikami. W myśl jednak zasady bezpieczeństwa obrotu nie można żądać od osoby trzeciej zapoznania się szczegółowego ze strukturą każdej poszczególnej spółki; dlatego też stosunek do osób trzecich musi być oparty o przepisy, których niezachowanie nie ma wobec nich skutków prawnych.
Zasadniczego znaczenia jest kwestja odpowiedzialności komandytarjusza za zobowiązania spółki. Otóż, aczkolwiek ograniczona do wysokości sumy komandytowej, jest ona bardzo podobna do odpowiedzialności spólników spółki jawnej (a tern samem
1 komplementarjuszy), od której właściwie tylko tym ograniczeniem się różni. Jest ona bowiem bezpośrednia, osobista, solidarna i pierwszorzędna. Wspólnik komandytowy odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli i to narówni ze spółką, co oznacza, że wierzyciel nie potrzebuje zwracać się wpierw do majątku spółki lub komplementarjuszy, może natomiast zwrócić się odrazu z poszukiwaniem do dowolnego komandytarjusza, lub kilku z nich, a ci nie mogą zasłaniać się tern, że wierzyciel nie zwracał się przedewszystkiem do spółki. Odpowiedzialność komandytarjusza ograniczona jest do sumy komandytowej, wszystko jednak co wniósł on do spółki tytułem wkładu, zalicza się na poczet sumy komandytowej, zmniejszając o tę kwotę wysokość odpowiedzialności. Zatem, gdy komandy-tarjusz wniósł już do spółki kwotę, równą jego sumie komandytowej, jest wolny od dalszej odpowiedzialności osobistej; wszystkie natomiast zwroty wkładów powodują przywrócenie odpowiedzialności co do tej kwoty. Nie jest zwrotem wkładu wypłata odsetek lub zysku; jeżeli natomiast wkład uległ skutkiem strat uszczupleniu, każda wypłata na rzecz komandytarjusza uważana jest wobec osób trzecich za zwrot wkładu, dopóki wkład nie zostanie uzupełniony do pierwotnej wysokości. Reasumując powyżej powiedziane, uznać należy, że odpowiedzialność komandytarjusza zawiera się w różnicy między sumą komandytową, a uiszczonym wkładem (ewentualnie pomniejszonym o zwroty lub straty). Jest to reguła, od której zachodzą jednak pewne wyjątki, w których komandytarjusz odpowiada narówni z komplementarjuszami, a więc nieograniczenie. Przedewszystkiem wchodzi tu w grę przypadek nieograniczonej jego odpowiedzialności przed zarejestrowaniem spółki, co zostało już omówione w związku z konstytutywnym charakterem wpisu do rejestru. Dalej uznać należy, że nieograniczona odpowiedzialność komandytarjusza może wywołać w pewnych okolicznościach, zgodne z jego wolą, umieszczenie jego nazwiska w nazwie firmy spółki komandytowej, co wynika z przepisu art. 28 § 2 Kodeksu Handlowego, zabraniającego umieszczania w nazwie firmy nazwiska komandytarjusza. Trzeci przypadek nieograniczonej odpowiedzialności wiąże się z prawem reprezentowania spółki. Prawo to przysługuje w zasadzie tylko komplementarjuszom, należy bowiem domniemywać, że oni (nie zaś zasilający tylko swym kapitałem przedsiębiorstwo spółki komandytarjusze), znają się w dostatecznej mierze na prowadzeniu interesów w danym dziale. Oczywiście, nie wyklucza to możliwości powierzenia interesów spółki koman-dytarjuszowi; do tego wszakże musi on posiadać osobne pełnomocnictwo. Działając z osobami trzeciemi na zasadzie takiego pełnomocnictwa, winien komandytarjusz ujawnić swój charakter pełnomocnika, inaczej bowiem odpowiadać będzie nieograniczenie, lecz tylko z powodu tej czynności.
Kodeks dopuszcza możliwość obniżenia wysokości sumy komandytowej z tern jednak, że nie ma ono skutków prawnych wobec tych wierzycieli, których pretensje datują się z okresu przed zarejestrowaniem obniżki. Przystąpienie kupca jednoosobowego do spółki komandytowej, jawnej lub do przedsiębiorstwa w charakterze komandytarjusza powoduje rozciągnięcie na przystępującego odpowiedzialności za istniejące w momencie zarejestrowania przystąpienia zobowiązania spółki lub kupca jednoosobo wego (powstałe w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa). Zawsze jednak, pomi-