Magazyn6
8101

673

CICHA SPÓŁKA — CIESZKOWSKI AUGUST

ści, o ile ustawa nie poddaje ich przepisom szczególnym. Jeżeli więc dana kwestja nie jest objęta przepisami K. H., stosować do niej wypadnie przepisy Kod. Zob. wo-góle, a w szczególności przepisy o spółce cywilnej o tyle, o ile nie są one sprzeczne z istotą s. c. Jeśli chodzi o formę umowy s. c., umowa ta podlega przepisom K. H. i Kod. Zob.; jeżeli cichy wspólnik jest kupcem, i zawarcie umowy c. s. jest związane z jego przedsiębiorstwem, — czynność ma charakter handlowy dla obu stron i stosować należy przepis art. 528 § 1 K. H., zwalniający obie strony od konieczności sporządzenia umowy na piśmie. Jeżeli natomiast cichy wspólnik kupcem nie jest, art. 528 § x K. H. zastosowania mieć nie może i zgodnie z art. 550 Kod. Zob. konieczne jest wówczas zachowanie formy piśmiennej; w każdym ra^ie, nawet w braku zgody stron na dopuszczenie dowodu ze świadków — dowód ten będzie dopuszczony, jeżeli istnieje początek dowodu na piśmie. Wspólnik cichy nie odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania kupca (art. 683 par. 2 K. H.); nie istnieje żadna więź prawna, łącząca cichego wspólnika z osobami trze-ciemi; będzie on jednak odpowiedzialny na ogólnych zasadach prawnych za czyn niedozwolony; również w razie umieszczenia nazwiska cichego wspólnika w firmie, o ile osoby trzecie poniosły skutkiem tego udowodnioną szkodę; wreszcie, odpowiedzialność cichego wspólnika wobec osób trzecich zachodzić będzie wówczas, gdy umowa c. s. była fikcją, za którą kryła się umowa spółki jawnej lub spółki cywilnej (w razie drobnego rozmiaru przedsiębiorstwa kupca).

S. c. znana jest kodeksom handlowym niemieckim: z r. 1861 (Kodeks handl. austr.) i z r. 1897; kodeksy te posłużyły za wzór polskiej regulacji ustawowej omawianego zrzeszenia, znanego zresztą już w wiekach średnich; w krajach romańskich zrzeszenie to również jest znane, jako „stowarzyszenie na udział" (franc. association en parti-cipation).

Literatura: Allorhand M.i Kodeki handlowy, Komentarz. Lwim 1936. — Dollńlki l Górokti Zarys prawa handlowego (auitrj.). Kraków 1912. — EUlnger: Die mile Oetellschaft. Berlin 1910. — Langt Die Typen der itillen Gesellechaft. Berlin 1930. — Aomltkimriczi Komentarz do Kod. handl. t. II, Wanzawa 1936. — Saemger: Die ztiUe Gesellschaft. Berlin 1926.

Ciepłota ziemi.

Na wierz :hnie warstwy ziemi oddziały-wują dwa źródła termiczne, a mianowicie ciepło otrzymywane od ciał niebieskich, na-dewszystko zaś od słońca, i własne ciepło wnętrza globu. Temperatura wierzchnich warstw ziemi, mająca za źródło ciepło insola-cyjne, obniża się z głębokością, przyczem wpływ wahań dziennych sięga wgłąb do i m, zaś wahań rocznych przeciętnie do 16 m. Od tej strefy począwszy na temperatury górnych warstw ziemi wpływa także ciepło jej własne, co ujawnia się w tern, że temperatura podziemi wzrasta wra^ z głębokością, przyczem wzrost ten wynosi średnio i°C na 30 m. głębokości. Jest to t. zw. stopień geotermiczny, z którym liczyć się muszą wszelkie prace gospodarcze człowieka w podziemiach wykonywane, a zatem eksploatacja górnicza, przebijanie tuneli i t. p. W najgłębszym szybie Europy w Czuchowie na Śląsku (2 239 m) stwierdzono w głębokości 2 221 m temperaturę 83^#C. W związku z wła ną temperaturą ziemi znajduje się niewątpliwie występowanie gorących źródeł (gejzerów, cieplic) oraz działalność wulkanów. Ciepłota ziemi według większości badaczów obniża się, co poc^ga za sobą kurczenie się, a w następstwie tegoż fałdowanie skorupy ziemskiej.

Klim.

Cieszkowski August.

C. urodził się 12. IX. 1814 r. w Suchej na Podlasiu, um. 12. III. 1894 w Poznaniu. Studjował filozofję naprzód w Krakowie, potem w Berlinie, gdzie słuchał wykładów Micheleta, jednego z uczniów i najgorliwszych zwolenników teorji Hegla. W r. 1838 doktoryzował się w Heidelbergu, poczem udał się na dalsze studja do Anglji i Francji. We Francji poznał dokładnie teorje Fouriera oraz Saint-Simona i jego szkoły, które wywarły nań duży wpływ. W r. 1840 wrócił dn Warszawy, gdzie założył „Bibljo-tekę Warszawską". Aresztowany jednak za pracę społeczną i potem zwolniony, musiał opuścić zabór rosyjski i osiedlił się w Dobrzyniu w Prusach Zachodnich. Stąd przeniósł się w r. 1845 do Francji i kupił folwark w Prowancji. W r. 1847 jako delegat z Basses Alpes brał udział w kongresie rolniczym w Paryżu. W tym samym roku wrócił do Polski i osiadł w kupionym

Encykjopedja nauk politycznych. 43