Magazyn6�601

822

JAWNA SPÓŁKA

niewystarczalność tego majątku na pokrycie długów przy likwidacji spółki powoduje po ciągnięcie reszty spólników do zapłaty niedoboru (art. 138). Z powyższego wynikałoby, że K. H. traktuje majątek spółki jako własność samodzielnego podmiotu prawa — spółki.

Zobowiązania zaciągać, nabywać prawa (np. do nieruchomości), pozywać i być pozywaną — może sama spółka (art. 81). Wierzyciel osobisty spólnika może uzyskiwać zajęcie jedynie tych praw spólnika, któremi on może się rozporządzać w stosunku do spółki, t. j. prawa do świadczeń, przypadających spólnikowi, jak zysk, prawa do odsetek, zwrotu wydatków i t. p. (art. 117 i 109). Z powyższego wynikałoby, iż majątek spółki należy do niej samej, iż odpowiedzialna za długi spółki jest przede-wszystkiem ona sama, że spółka ma zdolność procesową i że osobisty wierzyciel spólnika nie może się zaspokoić z majątku spółki, lecz z tego, czem się sam spólnik wobec spółki rozporządzać może.

4. Stosunek do osób trzecich i stosunki po-międzj spólnikami. Stosunek spółki do osób trzecich uregulowany jest przepisami bezwzględnie obowiązuj ącemi w celach bezpieczeństwa obrotu. Szereg przepisów K. H. wskazuje na to, iż zrzeszenie spólników jest jakby podmiotem praw i obowiązków. Już wskazano, iż spółka jawna może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, jako też pozywać i być pozywaną oraz iż posiada swój majątek. Na ten majątek składają się wszelkie rzeczy i prawa, które się wnoszą jako wkłady do spółki, jako też rzeczy i prawa, które spółka nabywa lub uzyskuje w czasie swego istnienia i to bez względu na sposób nabycia. Majątek jest przeznaczony na cele spółki, w jej prowa dzeniu przedsiębiorstwa spółkowego; rzeczy wchodzące w skład majątku tego nie podlegają egzekucji na korzyść wierzycieli osobistych spólników tak, jakby przeszły na własność cudzą — spółki. Dłużnik spółki nie może przedstawiać spółce do potrącenia wierzytelności swej do jednego ze spólników; spólnik zaś nie może swemu osobistemu wierzycielowi przedstawiać do potrącenia wierzytelności spółki, gdyż ta do niego nie należy; nie może też spólnik żądać od dłużnika spółki zapłaty części wierzytelności spółki, w którejby spólnik miał udział.

Prawo reprezentowania (zastępowania) spółki służy każdemu spólnikowi, o ile umową nie został wyłączony (t. zn. za własną zgodą) lub też umową prawo to nie zostało ograniczone przez ustanowienie łącznego prawa reprezentowania spółki wraz z innym spólnikiem lub prokurentem. Wyłączenie wynika z rejestru wskutek tego, iż tylko wpisani jako zarządcy są uprawnieni do reprezentowania spółki; pozostali więc spól-nicy, jawni z rejestru, tern samem są wyłączeni. Prawe reprezentowania spółki przejawia się przedewszystkiem w dokonywaniu czynności prawnych, zobowiązujących spółkę; jest to pełnomocnictwo o nieograniczonym zakresie działania; sięga oczywiście dalej niż uprawnienie prokurenta. Zakresu uprawnień zarządców nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym w stosunku do trzecich, co nie stoi na przeszkodzie ograniczeniu uprawnień w stosunkach wewnętrznych spólników między sobą; czynność, pomimo tych ograniczeń wewnętrznych dokonana, jest zawsze ważna i obowiązuje współkon-trahenta, chociażby ten nawet wiedział

0    ograniczeniach. Kodeks ogólnie mówi, iż prawo reprezentowania rozciąga się na wszystkie czynności sądowe (nawet zawarcie ugody, zrzeczenie się pozwu i t. p.)

1    pozasądowe w związku z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa handlowego spółki, przyczem nie jest wyłączone prawo nabywania dla spółki lub zbywania i obciążania nieruchomości spółkowych, ustanawiania i odwoływania prokury. Przepis art. 95, według którego do ustanowienia prokury potrzeba zgody wszystkich spólników, mających prawo prowadzenia spraw spółki, nie stoi w sprzeczności z przepisem co do prawa reprezentanta spółki ustanowienia prokury, gdyż pierwszy przepis (art. 95) odnosi się do wewnętrznych stosunków spółki; prokura więc udzielona przez reprezentanta spółki będzie ważna, tylko będzie on wtedy odpowiedzialny wobec spółki, gdy przed ustanowieniem prokury nie uzyskał zgody reszty zarządców (np. odpowiedzialność za nadużycia prokurenta). Co do dowodu z przesłuchania stron, art. 324 k. p. c. stanowi, iż w sprawach spółek z osobistą odpowiedzialnością spólników można przesłuchać jednego lub kilku spólników, osobiście odpowiedzialnych. Kodeks przewiduje możność odjęcia spólnikowi prawa reprezentowania spółki nawet wbrew jego woli; może to jednak nastąpić tylko z ważnych powodów i tylko z v^ryroku sądowego.