Magazyn69601

492

LASY

gospodarstwem obszaru 3 000—5 000 ha lasu. Do pomocy ma 011 paru ludzi o niższych kwalifikacjach 1 kilku gajowych, jako najniższych funkcjonarjuszy. Poza stalą administracją leśną zawsze w lasach pracują robotnicy tylko przygodni, zazwyczaj na akord. Część z nich przychodzi do pracy z własnym sprzężajem. Są to oczywiście okoliczni włościanie. Najwięcej pracy w le-sie wypada w okresach martwych sezonów w rolnictwie. Z tego powodu praca w lesie wykonywana jest przedewszystkiem przez drobnych rolników, nie zaś zawodowych robotników. Ponieważ na akord może rolnik taki sporo zarobić, więc też wogóle praca w leśnictwie nie stwarza podstawy do powstania kwestji socjalnej, walki klas i t. p. Straż leśna, czyli gajowi, wynagradzani są częściowo gotówką, częściowo przez przydzielanie im odpowiednich obszarów gruntów rolnych, łąkowych i pastwiskowych. Z tego powodu gajowy posiada psychikę drobnego przedsiębiorcy, nie zaś róbotnika. Poza tern wysoko ceni on stanowisko swoje w hierarchji społecznej i za ujmę poczytywałby sobie porównanie swego stanowiska np. ze stanowiskiem fornala w tym samym majątku. To więc znowu usuwa podstawy do powstania kwestji socjalnej wśród straży leśnej.

Ujemną stroną zagadnienia pracy w leśnictwie w warunkach kraju przeludnionego, jest to, że las daje znacznie mniej pracy, niż ten sam obszar gruntów ornych. Przeciętnie należy rachować, że na 100 ha lasu, na prowadzenie gospodarstwa leśnego i na eksploatację, przy średnio intensywnej kulturze wypadnie 400 do 600 robotniko-dnió-wek rocznie. Przy ekstensywnej kulturze ilość ta może być znacznie mniejsza. Do tego należy dodać pewną ilość pracy sprzężajnej, t. zn. można tu dodać jeszcze pracę ludzi, potrzebną do utrzymania sprzężaju, zajętego w lasach. Wreszcie z punktu widzenia ogólnej ekonomiki społeczno-gospodarczej należy jeszcze dodać pracę w przemyśle drzewnym. Jeżeli przemysł przerabia całkowicie produkcję krajową, t. zn. drzewa okrągłego zagranicę się nie wywozi, to ilość pracy, jaką w sumie las daje, będzie wprawdzie mniejsza od tej pracy, jakiej wymaga intensywne gospodarstwo rolne, będzie jednak mniej więcej taka sama, jaką pochłania gospodarstwo rolne bardzo ekstensywne.

e)    Sprawa transportu materjalów drzewnych. W puszczy brazylijskiej transport 1 mtr^s drzewa mahoniowego do drogi normalnej może pochłaniać połowę wartości samego materjału, chociaż jest on bardzo cenny. W Polsce, na Polesiu, przy braku dróg, transport do stacji kolejowej pochłania często połowę wartości wywożonego materjału. To wskazuje, jak ważną rolę odgrywa zagadnienie transportu w polityce leśnej, jak zresztą i w działalności prywat-no-gospodarczej. Budowa kanałów i kolejek wąskotorowych, oraz innych urządzeń transportowych, może uruchamiać olbrzymie bogactwa, tkwiące w stanie potencjalnym w lasach dziewiczych. Na wielkich obszarach Państwa Polskiego sprawa transportu materjałów drzewnych, połączona z ogólnym programem budowy dróg, powinna być jednym z ważniejszych zagadnień polityki leśnej. Perspektywa należytego rozwiązania tego zagadnienia powinna być brana pod uwagę przy opracowywaniu planów gospodarstwa leśnego.

Im dane gospodarstwo leśne jest większe, tern łatwiej samo ono rozwiązuje zagadnienie transportu. W każdym razie właściciele lasów obszaru poniżej paru tysięcy hektarów, są tutaj prawie bezradni, gdyż budowa kolejki, albo kanału, zwykle w takich lasach już się nie opłaca. Natomiast wielki kompleks lasów należących do jednego właściciela, daje możność sztucznego stworzenia dróg wywozu, lub spławu materjałów drzewnych.

f)    Wpływy uboczne lasu. Wiele się mówi i pisze o wpływie lasu na klimat. Większa część jednak wygłaszanych poglądów nie jest naukowo uzasadniona, ani udowodniona. Są sprawy oczywiste, jak np. wpływ wzmacniający korzeni drzew na zwiewne gleby, albo na gleby na zboczach górskich, lub w parowach. Zdaje się także nie ulegać wątpliwości wpływ lasów szpilkowych na zdrowotność okolicy. Poza tern do tych bezspornych walorów należy estetyczna wartość lasu. Natomiast wpływ lasu na klimat pozostaje dotychczas niewyjaśniony.

Bardzo ważne i niewątpliwe znaczenie posiada las w zakresie obrony kraju. Zwłaszcza obrona przeciwgazowa może posługiwać się nawet drobnemi lasami, jako miejscami najmniej zagrożonemi. Wogóle polityka leśna powinna odnosić się do wymagań władz wojskowych z zaufaniem. Ze