Magazyn67201

568

LOCKE JOHN — LOKALIZACJA PRODUKCJI

ciwnym wypadku albo ceny towarów krajowych muszą spaść, albo też muszą skurczyć się rozmiary aktywności gospodarczej, by ceny w kraju utrzymały się na poziomie cen zagranicznych. Jedynym sposobem zwiększania ilości pieniądza jest nadwyżka bilansu handlowego.

Pomieszanie kapitału z pieniądzem doprowadza L. do uzależnienia wysokości stopy procentowej od ilości pieniądza w kraju. „Naturalną stopę procentową" wyznacza ilość pieniądza w stosunku do zapotrzebowania na pieniądz na cele pożyczkowe i handlowe. Regulowanie stopy procentowej na drodze administracyjnej nie daje rezultatów zadawalających, przeciwnie, powoduje trudności i szkody. Innym zagadnieniom ekonomicznym L. poświęcił niewiele uwagi, jedynie w dziedzinie skarbowości zasługuje na uwagę jego myśl, że wszystkie podatki ostatecznie opierają się na ziemi.

Charakteryzując poglądy ekonomiczne L. jako całość, można stwierdzić, że nie przedstawił on konsekwentnie zbudowanej, jednolitej teorji, jednak poszczególne myśli, niejednokrotnie mimo braku oryginalności, są bardzo ciekawe.

Literatura: Aleocandre Samuel: Lock*. London 1908.— Emrlch Jgnaxi Die gddtheoretuchm und gddpolitischen Anschauungen John Lock*'*. M&nchen 1927. — Fowler Thomas: Locho London 1880. — Fraae A. C.i Locke. Edinburgh 1890. — Gibson Jamęs: Locke’s Theory of Knowledge and Its Historical Relation*. Cambridge 1917. — Lamprechł S. P.: The Morał and Political Phiiosophy of John Locke. New York 1919. — Ochenkotcskff W.: John Locke ais Nalionaloekonom. „Jahr. filr National* Oekonomie u. Statiatik1879.

Józef Świdrowski.

Lofoty.

Archipelag położony (między 67°3o’ a Ó9°2o’ północnej szerokości geograficznej) u wybrzeży Norwegji, do której politycznie należy. Wraz z grupą Vestereaal, stanowiącą przedłużenie właściwych L. ku północo-wschodowi, obejmuje on około 1560 wysp o łącznej powierzchni 3 610 km². Największą z wysp jest Hinnóy (2 220 km²). Wyspy zbudowane są ze skał krystalicznych (granit gneis) i mają charakter górzysty. Kulminacje przekraczają 1 000 m nad poziom morza. Klimat L., dzięki wpływowi Golfstromu, jest naogół łagodny (temperatura stycznia o° C — lipca n°C), a morze u brzegów nigdy nie zamarza. Opady obfite (do 1 300 mm rocznie).

L. są w przeważnej części skalistem pustkowiem o bardzo skąpej roślinności tundrowej. Jedynie na wybrzeżach uprawia się nieco jęczmienia i niektórych warzyw. Podstawą egzystencji ludności, liczącej około 50000 osób jest rybołówstwo, okoliczne wody bowiem słyną z ławic wątłuszy i śledzi, na których połowy przybywa tu w sezonie rybołówczym kilkadziesiąt tysięcy rybaków. Ryby suszone masowo na skałach wywozi się głównie do Hiszpanji, Ho-landji i Wielkiej Brytanji. Kilka fabryk wytwarza tran i nawozy.

Największem osiedlem na L. jest Melbo (około 1 000 mieszk.), położone na wyspie Handseló.

Dzięki dużym walorom krajobrazowym L. bywają często odwiedzane przez turystów.

Walenty Winić.

Lokalizacja produkcji.

I. Uwagi ogólne. 3. Czynniki lokalizacji produkcji. a) Koszt transportu; b) Koszt pracy; c) Wpływ koncentracji; d) Wpływ czynników socjalnych. 3. Rzeczywiste terytorjalne rozmieszczenie produkcji. 4. Lokalizacja produkcji w teorji ekonomji.

1. Uwagi ogólne. Zagadnienie lokalizacji, czyli terytorjalnego rozmieszczenia produkcji, wchodzi w krąg zainteresowań zarówno nauk społecznych, a zwłaszcza ekonomji, jak i nauk przyrodniczych, a zwłaszcza geografji. Zajmują się niem także nauki techniczne, jak ekonomja rolnicza, teorja transportu i naukowa organizacja pracy. Do tej pory jednak jedynie ekonomiści próbowali dać teoretyczne rozwiązanie tego problematu, inni zaś traktowali zagadnienie raczej opisowo, czy historycznie, lub naginali swe badania do celów praktycznych.

Nie należy bynajmniej lekceważyć badań tego typu — przeciwnie trzeba podkreślić ich wielką pożyteczność. Jednakże tylko głębokie, teoretyczne przyjrzenie się rzeczywistości pozwoli nam rozeznać się w ogromnej ilości faktów i wykryć istotne rysy zagadnienia. Dlatego rozważymy je z punktu widzenia ekonomji, zaznaczając, że dotychczasowe rozwiązania nie są zadawalające i ostateczne.

Przestrzenne rozmieszczenie warsztatów wytwórczych wszelkiego typu na powierzchni ziemi nie jest zazwyczaj rzeczą przypadku, lecz wynikiem działania pewnych sil. Poznanie ich pozwoli kiedyś ludziom na co-