Magazyn69101

587

LUBOMIRSKI KS. ZDZISŁAW — LUDENDORFF ERICH VON

skiego. L. działał odtąd jako prezes rady naczelnej organizacyj ziemiańskich, wycofując się chwilowo z czynnej polityki, do której powrócił po maju 1926 f. W 1928 r. wybrany senatorem z miasta stołecznego Warszawy z listy B. B. W. R. był przewodniczącym komisyj spraw zagranicznych i wojskowej senatu. W latach 1930—1935 piastował ponownie mandat senatorski z Warszawy z listy B. B. W. R. i przewodnictwo komisji spraw zagranicznych. W roku 1935 został senatorem z nominacji Prezydenta Rzeczypospolitej.

Literatura: Kutłen-CxapsJH: Sześćdziesiąt lat iyda politycznego i towarzyskiego. Warszawa 1936. — Komitet Obywatelski Miasta Warszawy. Sprawozdanie sierpień—grudzień 1915. Warszawa 1917. — Komitet Obywatelski Miasta Warszawy. Sprawozdanie 1916. Warszawa 1917. — Magistrat Miasta Stołecznego Warszawy„ Sprawozdanie roku 1916. Warszawa 1917. — Z dokumentów chwili. Warszawa 1916—1918.

Ludendorff Erich von.

L„ generał i polityk niemiecki, urodził się 9 kwietnia 1865 r. w Kruszewni pod Poznaniem. Od wczesnej młodości przeznaczony do służby wojskowej, wstąpił w 1884 r. po ukończeniu szkół średnich do wojska. W latach 1890—1893 odbywał studja w Akademji Wojennej w Berlinie. W 1904 r. przydzielony do oddziału operacyjnego sztabu głównego został w 1908 r. w randze podpułkownika jego kierownikiem. W 1912 r. przedstawił szefowi sztabu Molt-kemu plan nowych zbrojeń niemieckich i powiększenia armji o trzy nowe korpusy. Plan ten tylko częściowo został wprowadzony w życie, ale wywarł silne wrażenie w Europie i przyczynił się do wprowadzenia trzyletniej służby wojskowej we Francji. W 1913 roku L. objął dowództwo pułku w Dusseldorfie, a w 1914 r. został generałem majorem i dowódcą brygady w Strass-burgu. Z chwilą wybuchu wojny mianowany kwatermistrzem II armji gen. von Em-micha przyczynił się głównie do zdobycia 7 sierpnia 1914 r. ważnej twierdzy belgijskiej Leodjum. Już w dwa tygodnie później 22 sierpnia mianowany został przy Hindenburgu szefem sztabu IX armji działającej w Prusach Wschodnich. Odniesione wkrótce później zwycięstwo nad wojskiem rosyjskiem, dowodzonem przez Samsono-wa, nazwał L. bitwą i zwycięstwem „pod Tannenbergiem" dla przeciwstawienia klęsce krzyżackiej w 1410 r. pod Grunwaldem i Tannenbergiem. Gdy w tydzień później rozbity został nad jeziorami mazurskiemi Rennenkampf, wojska rosyjskie zostały wyparte z Prus Wschodnich. Dn. 1 listopada 1914 r. utworzone zostało niemieckie Główne Dowództwo na Wschodzie, L. został szefem sztabu. Wtedy to zetknął się bliżej ze sprawami polskiemi. Zakres działań Głównego Dowództwa był bardzo rozległy, a L. z wielką energją i pracowitością rozszerzał swe wpływy na sprawy czysto polityczne. Podporządkowawszy sobie całkowicie w 1915 r. zarząd Litwy prowadził tam politykę zdecydowanej walki z polskością przygotowując grunt pod szeroką kolonizację niemiecką, co poczytywał za kontynuację działalności zakonu krzyżackiego. Dążenie wszakże do osiągnięcia pełnego zwycięstwa nad Rosją zmusiło go do bliższego zajęcia się sprawą polską. Okazywane w wojnie męstwo Legjonów Polskich, a zwłaszcza udział ich w bitwie pod Kostiuchnówką, przekonało L. o wysokiej wartości bojowej żołnierza polskiego. To też wpływem swoim przyczynił się on do wydania dwucesarskic-go manifestu 5 listopada 1916 r. Gdy wkrótce potem okazało się, że Polska nie wystawi armji dla walki o hegemonję Niemiec, L. powrócił do zaciekłej walki z Polską i polskością. Myśl przyłączenia do Niemiec ochronnego pasa granicznego, obejmującego zagłębie Dąbrowskie, Łódź i Płock, miała w nim najgorliwszego wyraziciela.

Dn. 28 sierpnia 1916 r. powołany został obok Hindenburga do wielkiej kwatery głównej, jako pierwszy generalny kwatermistrz. Wpływ jego był decydujący we wszystkich gałęziach życia politycznego Niemiec. On to głównie przyczynił się do rozpoczęcia wojny łodziami podwodnemi. Po klęskach niemieckich na Zachodzie L. 26 października 1918 r. został zwolniony ze stanowiska kwatermistrza, a podczas ruchów rewolucyjnych w listopadzie ratował się ucieczką do Szwecji, gdzie przebywał do wiosny 1919 r.

Dn. 8 listopada 1923 r. wziął udział w nieudanym monachijskim zamachu stanu Hitlera. W maju 1924 r. jako deputowany narodowo-socjalistyczny wszedł do Reichstagu. Dn. 29 marca 1925 w pierwszem głosowaniu wystąpił jako kandydat na prezydenta Rzeszy i uzyskał 285 793 głosy na 26 866105 głosujących, w drugiem gło-