Magazyn66201

858

MAŁOLETNI HANDLUJĄCY — MAŁORUS

Element* de commerce. Paris 1933. — Cosack K.: Lehrbuch des Handelsrechts. Stuttgart 1922. — Dotińskl A., Górski A.: Zarys austrjackiego prawa handlowego. Lwów 1912.— DUringer Hachenburg: Kommentar zum H. G. B. Berlin 1930. — Escarra J.: Principes de droit commercial. Paris 1934„ — Gierko J.: Handelsrecht und Schiffahrtsrecht. Berlin—Leipzig 1929. — Górski A.: Zarys prawa handlowego aushjackiego. Kraków 1906. — Heitfron E.s Lehrbuch des Handelsrechts. Berlin 1912. — Kominka A^T* Oczerki torgowoho prawa. Petersburg 1912. —- Lacour L.-Bou terów Prćcis de droit commercial. Paris 1925. — Lehmann K.: Lehrbuch des Handelsrechts. Leipzig 1912. — Litthauer F._t Moooo A.: Hand Is-gesetzbuch. Berlin und Leipzig 1930. — Miktler-Erzbach fi.: Deutsche* Handelsrecht. Tilbingen 1919. — DJamitkietclcM J.: O prowadzeniu przedsiębiorstw handlowych, odziedziczonych przez nieletnich. „Kwartalnik prawa cywilnego i handlowego". Warszawa 1916. — Tender Podręcznik prawa handlowego, wekslowego, czekowego i upadłościowego. Warszawa 1927. — Tania: Kodeks Handlowy, Komentarz. Warszawa 1934. — Teniw O najważniejszych zasadach prawa handlowego. Warszawa 1927. — Neufeld- Schwarz: Handelsgesetzbuch ohne Seerecht. Berlin 1931.— Piano O.: Kommentar zum Allgemnnen Deutschen Handelsgesetzbuch, Ausgabc filr Oesierreich. Wien 1934. — Hitler K.: Die allgemeinen Lehren des Handelsrechts. Berlin 1930. —► Staub H.: Kommentar zum H. G. B. Berlin 1932 (opracowane przez F. Bondi). — Szczygielski A. D.: Zasady prawa handlowego. Warszawa 1936. — Tenże: Kupiec. Odbitka z „Encyklopedji Podręcznej Prawa Prywatnego Warszawa 1935.— Tenże: Kupiec rejestrowy. Warszawa 1936.— Tenże: Małoletni handlujący, na tle przepisów dzielnicowych oraz projektu polskiego prawa o zdolności do działań prawnych „Przegląd Prawa HandlowegoWarszawa 1939.— Szyrnaru-teaki J.: Wykład prawa handlowego„ Warszawa 1866. — Wieland K.: Handelsrecht. Milnchen 1921—1931. — Wróbletcmki St.: Ustawa handlowa austrjacka. Kraków 1906.— Żabicki A.: Prawo handlowe obowiązujące w Polsce. War-szawa 1931.

Adam Daniel Szczygielski.

Małopolska.

Małopolska jest nazwą stosunkowo późną i ukazała się po raz pierwszy w statutach piotrkowskich (1493), dopiero w 230 lat po nazwie Wielkopolski: „...terrigenae regni no-stn tam Maioris quam Minoris Poloniae". Mimo to poczucie pewnego rodzaju dualizmu zawsze istniało i silnie było rozwinięte jeszcze w XIV i XV w. Statuty Kazimierza W. zaznaczają: „...aby jednem i jedna-kiem prawem tak Krakowiacy jak i Polacy i inne ziemie nasze były sądzone". Tutaj wyraźnie ustawa przeciwstawia Krakowian Polanom. Janko z Czarnkowa, Wielkopolanin z rodu i ducha, opowiada, że Ludwik Węgierski versus Polo-niam Maiorem properavit, cui Polonorum innumera multitudo in Calis et ultra occur-rens... A zaraz w następnem zdaniu czytamy: Quorundam Cracovitarum... Znowu zatem Poloni i Cracovitae jako dwa szczepy na jednym pniu. Długosz przedstawiając rozbieżne interesy Wielkopolski i Małopolski w stosunku do wojny pruskiej (pod rokiem 1455), rozróżnia... Maior Polonia et partes Cracoviensium et Sandomirensium, ale, czy słyszał on nazwę Polonia Minor, nie da się stwierdzić; w każdym razie nigdzie jej nie używa, chociaż sam był z Małopolski rodem. Sądzić można, że była w obiegu, jeżeli wkrótce po jego śmierci ukazuje się już oficjalnie. Być może, że Długosz nazwę Polonia Minor uważał za umniejszającą i dlatego był jej niechętny. W akcie Unji Lubelskiej mowa jest tylko

0    „Koronie polskiej" — dla podkreślenia jedności. Gwagnin (1578) wyraźnie akcentuje dualizm: „Polska jest dwoją, jedna Mała, druga Wielka". Małopolska obejmowała w późnem średniowieczu województwa krakowskie, sandomierskie i lubelskie, w czasach nowszych zaś ponadto województwa ruskie, bełskie, podolskie, podlaskie, wołyńskie, bracławskie, kijowskie

1    czernihowskie. Obecnie Małopolską nazywa się ziemie dawnego zaboru austrjackiego.

Józef Haliczer.

Małorus.

Chronista bizantyński Kodin pod rokiem 1292 nazwał eparchje księstwa Halicko-Włodzimierskiego Mixqt) Parała, co odtąd wchodzi w terminologję cerkiewną. Nazwa ta zjawia się na progu zmian cerkiewno-terytorjalnych na Rusi: w r. 1299 metropolita kijowski Maksym w czasie napadu Tatarów z całym klerem opuścił Kijów i udał się do Włodzimierza nad Klazmą, a w r. 1326 siedzibą metropolity stała się Moskwa. Nazwa M. jest zapewne wyrazem tych zmian terytorjalnych. Z początku nie obejmowała Kijowszczyzny. W dokumencie z r. 1333 książę Jerzy-Bolesław nazywa swój kraj Russia Minor. Tak samo Kazimierz W. w liście do patrjarchy Filoteja w Konstantynopolu mieni się rtgdkrję... irję Mingdę Pa) Caę. Wkrótce nazwę M. spotykamy dla Kijowszczyzny: pod rokiem 1395 występuje Po-dnieprze pod nazwą tatarską Urusczuk (Urus „Ruś", — czuk jest zdrobnieniem) „mała Ruś". W tem zatem znaczeniu nazwa M. oznacza mniejszą część Rusi w przeciwstawieniu do większej, która według Karamzina w gramocie z 1413 r. już występuje pod nazwą Welikaja Ruś. W Polsce nazwy tej zupełnie nie używano (nie zna jej Gwagnin), a Volumina Legum spisały