Magazyn67501

871

MARKOWSKI BOLESŁAW — MAROKKO

w Warszawie, a następnie do Królewsko-Polskiego Ministerstwa Skarbu. W listopadzie 1918 r. odbierał w imieniu Rady Regencyjnej od władz austrjackich administrację skarbową w okupacji austrjackiej Królestwa. W r. 1919 został dyrektorem oddziału Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej w Kielcach. W 1920 r. został prezesem Izby Skarbowej w Kielcach, a w latach 1921—1926 był wiceministrem Skarbu. Wszystkie ważniejsze ustawy skarbowe w latach 1919—1926 powstały pod przeważnym jego wpływem, lub przy jego współpracy tak, że można go uważać za jednego z twórców polskiego systemu skarbowego; w szczególności dziełem jego była ustawa z 1920 r. o organizacji władz skarbowych. W latach 1926—1931 był profesorem skarbowości w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie, której przez czas jakiś był rektorem. Umarł w Kielcach dnia 9 września 1936 r.

Ogłosił szereg pierwszorzędnych dzieł z dziedziny skarbowości polskiej i samorządu, odznaczających się wielką sumiennością i głębokością opracowania. Najważniejsze z nich: Finanse miast Królestwa Polskiego. Kielce 1913. — O skarbowości związków komunalnych (wspólnie z kilkoma współpracownikami). Warszawa 1923- — Podatek od obrotów we Francji (Prace przygot. S. II. z. 1). Warszawa 1924- — Z dziedziny skarbowości polskiej uwagi i roztrząsania. Warszawa 1925. — Projekt ustawy o sporządzaniu, uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwowego (Prace przygot. do ustawod. skarb., S. I. ^z- 5)-Warszawa 1926. — Projekt ustawy o rozgraniczeniu źródeł podatkowych państwa i samorządu (Prace przygot., S. IV. z. 1. dod.). Warszawa 1926. — O pracacu przygotowawczych do ustawodawstwa skarbowego (3 rozprawy, Prace przygot., S. V. z. 2). Warszawa 1926. — Organizowanie administracji skarbowej w Polsce. Warszawa 1927. — Obraz stanu ekonomicznego powiatu kieleckiego w r. 1925/26. Kielce 1928. — Dochody i wydatki samorządu teryto-rjalnego. Warszawa 1929. — Administracja skarbowa w Polsce. Warszawa 1930. — Z dziejów gospodarki miejskiej w Kielcach. (Pamiętnik Koła Kielczan T. III, IV, VI). Kielce 1929/35. — Ponadto wydał z ramienia Min. Skarbu w latach 1924—1926 „Prace przygotowawcze do ustawodawstwa skarbowego w 5 serjach, obejmujących 12 zeszytów, w których umieścił poza rozprawami wiele swych tłumaczeń.

Edward Taylor.

Marokko.

M. (po arabsku Magrib-el-Aqca), kraj w Afryce płn.-zach., o obszarze około 5⁰⁰ tys. km^J. Politycznie dzieli się na: M. francuskie (415 tys. km²), M. hiszpańskie (22 20u km*) i Tanger, obszar międzynarodowy (373 km²). Od północy graniczy z morzem Śródziemnem (475 km), od zachodu z Atlantykiem (9⁰⁰ km), od wschodu z Alge-rem; granica południowa nie jest dokładnie ustalona. Ukształtowanie powierzchni M. jest dosyć różnorodne, przyczem wyróżnia się 4 główne jednostki morfologiczne, a to: obszar górski Atlasu Średniego i Wysokiego (do 4700 m n. p. m.), góry Rif, zwane też Atlasem Niskim, dalej rozdzielającą owe obszary wysoką, rozległą depresję i wreszcie wielką nizinę nadatlantycką, stanowiącą najurodzajniejszy zakątek M.

Ze względu na sprzyjające warunki klimatyczne M. posiada największe rzeki Afryki północnej jak: Muluja (520 km), Sebu (330 km), Tensif (660 km), Wadi i Dra (1150 km), Um-Er-Relia (500 km). Są one jednak niedogodne dla żeglugi, a służą głównie do irygacji kraju.

Pod względem klimatycznym M. dzieli się na 4 strefy, a to: 1) nadbrzeżną atlantycką (małe wahania temperatury, łagodne zimy, lata niezbyt upalne, obfite opady i bogata roślinność); 2) wewnętrzną (duże amplitudy termiczne roczne i dobowe, zanikanie opadów w miarę oddalania od wybrzeża); 3) strefę górską Rifu i Atlasu oraz 4) strefę pustynną (skąpe opady, duże wahania temperatury, uboga roślinność — w oazach palma daktylowa). Przeciętna temperatura roczna w Tangerze -(- 17,9° C, Casablanca -f- 17,3° C, Marakkesz -f- 19,6° C. Ilość opadóv\ średnia roczna: Tanger 837 mm, Casablanca 423 mm, Marakkesz 237 mm.

Ludność M. składa się w przeważnej części z Berberów, dalej z Arabów i Maurów (mieszańców berbero-arabskich). Poza tern spotykamy tam pewien odsetek Żydów, stanowiących, podobnie jak Maurowie ludność miejską, murzynów i Europejczyków, przeważnie Francuzów, Hiszpanów i Włochów. Większość ludności jest mahometań-ska (Berberowie i Arabowie). W r. 1931