Magazyn6301

123

Gat. i. S. dziesięciopręcikowa [P. decandra Lin.]. Lam. t. 3113.— Ziele trwałe; z kłębem wielkim, gałęzistym, wielogłowym, mięsistym. Łodyga zielna, na 10' wzniesiona, gruba, obła, krósowana, czerwonawa, — z podobnemiż mnogie-mi, odstającemi i widlastodzielnemi gałęziami. Liżcie jajowate albo nieco wydłużono, tępe albo kończyste w cierń o-grubni, mięsiste, krótkoogonkowe, (6" i 3"), dólne prawie-1 stopowe, lekko faliste, nagie i gładkie. Grona długoszy-pułkowe, tęgie, wielokwiatowe, 4" długie; szypułki rozpierzchłe, czerwonawe, w podstawie i w środku ze szydłowatymi przysadeczkami; kwiaty z kielichem białym albo czerwonawym, dłuższym od ich lOciu pręcików; szyjek 10. Jagody wielkości grochu małego, ciemno-fiołkowe, lśnące. Nasiona czarne.— Ojczyzną jej Ameryka północna; lecz uprawiana i już na wpół zdziczała, pospolita w krajach po nad morzem śródziemnóm; u nas także po ogrodach pod przykryciem zimująca: kwitnie od lipca do września.

Jagody Alkiermesa albo Psianki gro-niastij— baocae Phytolaccae v. Solani racemosi w skutkach ostre, używają się nie-dojżrzale w raku i wrzodach stwardłych; a wewnętrznie jako przeczyszcza-j-jco-wymiotowe, w kile, gośćcach i krwawnicach. Z dojźrzałych xaś robię syrup alkermesowy.

RODZINA XDIV.

Komosowate [Chenopodiaceae DC.].

Kwiaty nikłe, obu- lub przez zronienie mięszano-płcio-wc, umiarowe; już pojedyncze albo kupkowe i w ogonach, — już w gronach, w podbaldaszkach lub kłosach, bąó nagie, bąć o lym albo o 2ch przysadeczkach. Okwiat kielichowaty, 3—4 -5działkowy, trwały, czasem rozrastający się sucho lub jagodowato, z działkami czasem kolczojącemi. Pręciki w liczbie odpowiedniój częściom okwiatu, czasem mniój liczne ale nigdy liczniejsze, osadzone na osadniku lub krążku wyścielającym ściany onogoż; nitki wolne; główki wewnątrzwrotne, 2woreczkowe, otwierające się w podłuż; łuski podjajnikowe żadne, albo naprzemianległe z pręcikami. Jajnik jajowy lub podłużny, ściśniony w szczycie albo przypłasczony, lkomo-rowy, już wolny już zrosły w podstawie z rurką okwiatu; zalążek 1, podstawowy , wokrągległy; znamiona 3 lub 4, wolne, albo też zrosłe podstawami w szyjkę wyraźną. Owoc miseczkowaty, ściśniony lub przypłasczony, zamknięty albo też zrosły z okwiatem przeobrażonym jagodowato, bezłusczy-nowy lub też pękający wieczkiem. Ńasiono jedno; z białkiem okwitem, mączastćm, czasem przed dojźrzeniom znika-