Magazyn6
2701

123

KETTELER WILHELM EMANUEL — KEYNES JOHN MAYNARD

Niemiec w r. 1848, w tym samym roku wygłaszał w Moguncji cykl kazań, wydanych następnie w książce p. t. „Die grossen so-zialen Fragen der Gegenwart". Jako biskup odznaczał się ogromną aktywnością, niezmordowaną pracą i wielką przytem odwagą cywilną. Jego rządy djecezją przypadły na okres Kulturkampfu, to też walka, jaką prowadził o przyznanie Kościołowi należnego mu miejsca, stanowi jedną z wielkich jego zasług. Najbardziej bliskie były mu jednak zawsze sprawy społeczne, szczególnie sprawa robotnicza. Jedyne źródło jego zainteresowań w tym kierunku stanowiła troska duszpasterska, troska o dusze, potrzeba dostosowania warunków życia do zasad chrześcijaństwa. Nie był on tylko myślicielem, pisarzem, był przedewszyst-kiem zapalonym, nieugiętym bojownikiem. Pisywał artykuły, rozprawy, wygłaszał przemówienia, kazania, przedstawiał me-morjały, walczył na trybunie sejmowej, przygotowywał projekt reform, pobudzał do zmian. Znaczenie K. polega w pierwszym rzędzie na tym, że skierował uwagę katolików, niemieckich przedewszystkiem, na sprawę robotniczą i na konsekwencje, wynikające w tym zakresie z zasad chrześcijańskich.

Najpełniejszy wyraz znajdują poglądy K. w książce: „Die Arbeiterfrage und das Christentum", wydanej w r. 1864. Późniejsze jej wydania ukazały się razem z mową, wygłoszoną w r. 1869 p. t.: „Die Arbeiter-bewegung und ihr Streben im Verhaltnis zu Religion und Sittlichkeit", dającą dobrą syntezę jego poglądów. K. deklaruje się przedewszystkiem jako przeciwnik wszelkiego liberalizmu, w nim upatruje główne źródło istniejącego zła. Za podstawę rozumowania przyjmuje „spiżowe prawo płacy" Lassalle’a i dlatego zmuszony jest potępić wszelkie usiłowania do polepszenia położenia robotników, oparte na liberalizmie, aż do spółdzielczości Schulze-De-litzsch’a włącznie. Poza przyznaniem w reformie społecznej głównej roli religji i Kościołowi, wielki nacisk kładzie na odpowiednią organizację społeczeństwa, szczególnie warstwy robotniczej. Pod wpływem współczesnych mu doświadczeń francuskich dużą nadzieję pokłada w spółdzielniach wytwórczych. Początkowo jest raczej przeciwny ingerencji państwa w dziedzinę spraw robotniczych, później jednak staje się zwolennikiem polityki społecznej państwa, wysuwając pod tym względem konkretne postulaty, jak skrócenie czasu pracy i t. p. Obok tego formułuje stosunek katolicyzmu do socjalizmu, wskazuje na wspólne temu ostatniemu z liberalizmem podłoże materjalistycz-ne, szczególnie mocno podkreśla znaczenie rodziny dla zdrowego rozwoju stosunków społecznych oraz przedstawia chrześcijańską naukę o własności. W swych zasadniczych poglądach jest K. prekursorem encykliki Leona XIII „Rerum Novarum“. Jest on jednym z pierwszych i niewątpliwie najznakomitszych przedstawicieli katolicyzmu społecznego.

Ważniejsze prace: Die grossen sozialen Fragen der Gegenwart. Mainz 1849. — Freiheit, Autoritat und Christentum. Er-órterungen iiber die grossen Probleme der Gegenwart. Mainz 1862. — Die Arbeits-frage und das Christentum. Mainz 1864. — W. E. von Kettelers Schriften, heraus-gegeben von J. Mumbauer. 3 Bd., Miinchen

Iy2₄.

Literatura: Brauer Th.: Ketteler, Der Deutsche Bischof und Sozmlrefarmer. 1927. — Forachner L.: W. E. Fr. V. Ketteler, Bischof ton Mainz, Sein Leben undsein Wirken. Mainz 1911.

—    Lenharł Ł.: Bischof W. E. Fr. v. Ketteler. Betelaer 1937.

—    Koth K.: W. E Fr. ton Ketteler, Etn Lebensbild. Miinchen 1927. — Mundwiler Joh.: Bischof v. Ketteler. Miinchen 1927.

—    Neuefeind M.: Bischof Ketteler und die soziale Frage seiner Zeit. 1927. — PfUlj Otta: Bischof v. Ket.der. Mainz 1899. — Runte A.: Das ooziale Schriftum Bischof Kettelers. Bottrop 1935.

leon[ Całka.

Keynes John Maynard.

K. urodził się 5. VI. 1883 r. w Cambridge (Anglja). Jest synem John Nevillc Keynes’a, znanego ekonomisty angielskiego, autora bardzo w swoim czasie cenionej pracy z zakresu metodologji ekonomiki p. t. „The Scope and Methods of Political Economy" (1890). K. kształcił się w Eton i w King’s College w Cambridge. W latach 1906—1908 pracował w India Office, a w latach 1913 do 1914 był członkiem Królewskiej Komisji dla Finansów i Obiegu Pieniężnego Indyj. W roku 1919 brał udział w konferencji paryskiej w charakterze eksperta finansowego, delegowanego przez Wielką Bryta-nję. Ze stanowiska tego ustąpił, ponieważ uważał, że proponowany traktat pokojowy może mieć dla gospodarstwa Europy niekorzystne skutki. Wątpliwości swe co do słuszności traktatu wersalskiego ogłosił w pracy p. t. „The Economic Conseąuences of the