Miłowonne ziele i kwiaty lewandowe— berba et flores Lav tndulie, od wieków do dzii dnia używanemi bywają jako lekko-pobućbające, ale zawsze więcój zewnętrznie nil wewnętrznie.
Gat. 2. L. szdrokoliicia [L. latifolia Bauh.] , u dawnych Szpiką albo Szpikanardą ogrodną lub włoską mianowana. W. I. 161. Hat. 8. t. 38.— Od wielu, tylko za odmianę poprze-dzającćj poczytywana, — a różniąca się: łodygą znacznie wyższą i zawsze szarą; liśćmi łopatkowato - lancetowatymi; szerokimi; kłosami krótszymi a grubszymi, z okręgiem dól-nym zaledwie odległym; kielichami aksamitowato opylonymi, rzadko ubarwionymi:— nie tak łatwo przyswajająca się u nas, oraz kwitnąca o miesiąc później.— [L. Spica (J. Lin.].
Miała i ma toi sumo zastosowanie co i tamta; a nawet z niej głównie we Francy i południowój otrzymują olejek do handlu.
wy, z gardzielą nagą albo kosmatą. Korony rurka zamknięta, a kraju dzwonkowatego i 4wrębnego łatka górna szórsza i cała lub wykrojona. Pręcików 4, równych, wzniesionych i rozchodzących się; nitkie gładkie; główki o 2ch woreczkach równoległych. Szyjka krótko - wrębna; znamiona końcowe. Ziarna suche i gładkie.
Gat. 1. M. pieprzowa [M. piperita IIlds.]. W. 1.167.— Ziele trwałe, z kłębem czołgającym się, wstawowatym i na wstawach gęsto-włóknisto korzeniącym. Łodyga do 3' wzniesiona, gałęzista, 4ścicnna, z drobniuchnymi poodginanymi i tęgimi włoskami — zwłaszcza na krawędziach, najczęścićj brudno-czerwona. Liście krótko- i rzęsowano-ogonkowe, po-dłużnie-jajowate, zaostrzone, ostro piłkowane wyjąwszy podstawy całkowitej, z wićrzchu nagie i ciemnozielone, a spodem z rozrzuconymi i żółtawymi gruczolkami, z włoskami zaś krótkimi na nerwach. Kłos wielookręgowy, z początku ostro-krężny a późnićj tępy i wydłużony, od dołu przerywany; okręgi 20 — 40kwiatkowo , górne bez szypułeczek i mocno skupione, coraz niżój coraz rzadsze, a najwyższy odległy i miernie-szypułkowy; przysadki prawie - równowązkie i rzęso-wane, równe lub krótsze od okręgów; szypułki oraz i kielichy lOżebrowe, nagie, fiołkowawo - czerwonawe i szeregowo żółto kropkowane, a ich zęby rzęsowane; korony o rurce bia-Jćj i równój kielichowi , a gardzieli jasno - fiołkowo - czerwo-nawćj ; pręciki z główkami podkowiastemi. Ziarna jajowe, czerwonawo-cise.— Podobno dzika gdzie nie gdzie w Anglii na miejscach wilgotnych pojawia się, ale za to po ogrodach