Magazyn660

56

Kozy

Nr 5i

innych zwierząt gospodarskich, gdzie na ten temat istnieje dużo spostrzeżeń.

Zasługuje tu jeszcze na uwagę jeden szczegół. Okazuje się, że pobudki cech ustępujących pozostają do czasu w ukryciu, jako utajone; jeśli natomiast odziedziczone po przodkach pobudki cech dotąd utajonych zejdą się w dwóch łączących się komórkach płciowych —występują one w potomstwie jawnie. Zjawianie się „nieprzewidziane” cech dotąd ukrytych uważa się jako objaw atawizmu, czyli powrotności.

Zjawisko rozszczepiania się cech w potomstwie uj-Rozszcze- mu je druga reguła Mendla. Przykładem ujawniania pianie się się w potomstwie cech obojga rodziców służy krzyżo-cech. wanie osobników, należących do jednej rasy, lecz różnego umaszczenia. Zasługuje przy tym na uwagę, że cechy obojga rodziców występują w pokoleniach potomnych w ściśle określonym stosunku liczbowym.

Gdy skojarzymy kozę alpejską czarnej maści z capem białym, otrzymamy w pierwszym pokoleniu potomnym (F,) koźlę względnie koźlęta mieszańce o umaszczeniu czarnym, białym lub najczęściej srokatym. Potomstwo to niezależnie od umaszczenia będzie dziedziczyło zarówno zawiązki czarnej, jak i białej barwy. Gdy w dalszym ciągu mieszańce tego rodzaju połączymy ze sobą, otrzymamy w drugim pokoleniu potomnym (F.,). osobniki, posiadające umasz-czenie czysto czarne, dziedziczące zawiązki tylko czarnego umaszczenia, inne tylko białe, reszta będzie dziedziczyć zawiązki obu umaszczeń. Stosunek między nimi będzie ścisły, mianowicie: osobników, dziedziczących zawiązki tylko jednej barwy, będzie po 25% dla każdej z barw wymienionych, oraz 50% będzie osobników, dziedziczących zawiązki obu barw\ W trzecim pokoleniu potomnym (F_s) osobniki, dziedziczące i przekazujące potomstwu zawiązki tylko jednej barwy, dadzą osobniki tej samej barwy, natomiast inne dadzą znów zjawisko poprzednie, tj. rozszczepienia (ryc. 25). Wynika z tego, że wygląd zewnętrzny zwierzęcia (fenotyp) nie świadczy jeszcze o tym, że będzie ono niezmiennie przekazywać swe cechy potomstwu.

Niezależności dzie dziczenia cech.

Wreszcie reguła trzecia Mendla, zw^rana regułą niezależności, wskazuje na to, że cechy dziedziczą się niezależnie od siebie. Zjawiska tego wszelako nie należy uogólniać, istnieją bowiem odstępstwa od wymienionej reguły, mianowicie: spotykają się pewne właściwości, które przekazują się potomstwu grupowo. Cechy takie noszą nazwę sprzężonych. Posiada to duże znaczenie w hodowli, często bowiem się zdarza, że pewna cecha, którą hodowca pragnie ustalić, powoduje niezmiennie występowanie innej cechy nieprzewidzianej. Pragnąc usunąć tę ostatnią, tracimy jednocześnie cechę pożądaną. Wynika więc z tego, że w hodowli trzeba nieraz ponosić ofiary na dobro cech użytkowych.