page0069

55

ważniejszych nowych wydawnictwach, czytać też znakomitsze dzieła pedagogiczne.

Jako dobre, treściwe i pożyteczne należy uważać te dzieła, które wzbogacają umysł, pobudzają do zastanawiania się, czynią gorliwszym w swoim zawodzie i użyteczniejszym, użyczają działalności więcej życia i ciepła, mocy i idealności. Tu należą:

a) Treściwe pisma religijne, które utwierdzają czytelnika w wierze i cnocie, jego duchowy widnokrąg rozszerzają, uczą go poznawać życie ze szlachetniejszej strony, a całej twórczości użyczają chrześciańskiej podstawy i skierowują ją do wyższych celów;

[i) doborowe za wzór służyć mogące dzieła polskich klasyków, t. j. takie, które co do treści i co do formy na nazwę klasycznych zasługują, dobra historya literatury i kultury; pojedyncze dzieła obcych klasyków (Schiller, Góthe, Shakespeare, Calderon i t. p); niektórzy znakomici pisarzy ludowi, którzy wprowadzają nauczyciela w sposób myślenia czucia, chcenia i mowy ludu (przysłowia, ludowe podania, legendy i t. p.):

o) przyrodnicze dzieła, szczególnie takie, które życie w naturze i świecie głębiej pojmują i prowadzą do zastanawiania się nad naturą;

e) czasem leż niektóre dobre czasopisma służące do rozrywki, ażeby umysł nieco wypoczął i rozerwał się.

Równie ważnem jak czytanie samo przez się, jest też rodzaj i sposób czytania. Przedewszystkiem niech się strzeże nauczycie] przed manią czytania, która książki formalnie połyka, czas bezpożytecznie trwoni, umysł przytępia i czyni niezdolnym do wszelkiej pracy zawodowej. Nauczyciel tedy niech czyta: a) uważnie i z namysłem; b) niech się stara rzecz zrozumieć i wejść w tok myśli; c) niech sobie przedewszystkiem zapamięta treściwsze zdania, które kryją w sobie skarb nmvych myśli, a tak niech sobie zbiera owoce z le-kLury; d) niech studyuje tylko jedno dzieło na raz i niech je tak przerobi, że treść onegoż stanie się jego własnością: e) niech przy czytaniu posługuje się piórem i niech myśl autora streszcza w kilku słowach; f) niech omawia to, co prze-

http://rcin.org.pl