i wzbudził w Jagielle pierwotną myśl o lak niespodziewanym zamiarze. Korona też znakomitego państwa, wieńcząca z powszechnego wyboru skronie młodej dziewicy królowej, niemało miała powabu. Częste i zgodne doniesienia wysłanych od niego do Polski, dla powzięcia dokładnych o Jadwidze wiadomości, skłoniły ostatecznie monarchę Litewskiego do otwartego wejścia w poczet spółubiegających sie o rękę i tron królowej Polskiej (1). DziY.ny ten wypadek dobrowolnego połączenia dwóch narodów i dwóch państw, wznosząc królestw'o Piastów do rzędu przeważnych mocarstw w Europie, i ostatni już lud pogański w niej żyjący zaciągając pod znak Ewanielii, zrobił epokę w dziejach tej części św iata.
Narzędziem opali zności kierującej losami narodową był w tej walnej sprawie ludzkości Spytek z Melsztyna. Niełatwo było albowiem Polakom pogodzić od razu tyle różnorodnych interesów, w stanowczej chw ili powierzenia wodzy rządu, obcemu dla narodu książaeiu. Pomimo największych ofiar, jakie pan Litwy i Rusi golów był uczynić dla Jadwigi i tronu Polskiego, wahały się jeszcze umysły na sejmie do Krakowa zwołanym. ' Ciężko bowiem i dotkliwie było dla niektórych, opuściwszy własnych i chrześcijańskich panów , obcemu i barbarzyńców i jeszcze (jak mniemano) koronę oddawać (2). Pod jiłasz-czem takiego powodu tlały też zapewne ostatki stron-
(1) Iutelligens Jagpello Magnus Dux Lithuanorum yń-ginem regiam Heduigim Ludovici filiam apud Poloniae Regnum ex Ilungaria traductam, et diademate reginali insigmtam, eiąue universi Re-gni Poloniae administrationem et regimen mandatum esse, et tam assiduo rumore, quam freąuenti suorum nunciorum, quos exploratutn mittebat, rolatione, cognoscens yirginem praedictam regiam adeo yenustam decoramque exislere, ut pro illa tem-pestate in orbe uniuerso parem in forma non habere cred i ta sit... Id. p. 9 6.
(2) Grave enirn et molestum nonnullis Consiliariis yidebatur, pro-