page0010

4

skompletowanie ich jest przy tern bardzo trudne, bo urzędy statystyczno niektórych gubernij w ogłaszaniu swoich sprawozdań byty dotąd bardzo nieskwapliwe. Kaneelarya G-lnego Gubernatora reprezentująca niejako centralny zarząd Królestwa, nie uczyniła nie dotąd celem ze* brania wiadomości statystycznych o całym kraju, do czego zapewne najwięcej ma środków i ze stanowiska swego zdaje się być powołaną; jeżeli zaś to uczyniła, to nie uznała dotąd za stosowne udzielić tego publiczności, dla której zapewne nie byłoby to obojętne. Z innych dykasteryj centralnych, jak Okręgu Naukowego Warszawskiego, Izby Sądowej, ułamkowe tylko zbiera się czasem wiadomości i to sposobem, ze lak powiemy, przemycanym. Ministeryum Sprawiedliwości w Petersburgu. drukuje wprawdzie przy swojem sprawozdaniu Wydziału Kryminalnego, w osobnym wykazie Statystykę Okręgu sądowego Warszawskiego, lecz publikacya ta idzie tak niesporo, że sprawozdanie z r. 1877 pokazało się dopiero w r. 1880 o wydaniu sprawozdań z lat następnych nic nie wiemy, jakkolwiek materyały do nieb niewątpliwie zostały już ukończone ¹).

Przed reorganizacyą sądownictwa tutejszego kraju w roku 1876, dawniejsza Komisya Sprawiedliwości starała się nietylko o udokła-dnienie swojej statystyki, ale o otwarcie do niej dostępu publiczności. W roku 1875 wyszło sprawozdanie jej Wydziału Kryminalnego za r. 1874 obejmujące wykaz porównawczy spraw karnych, przestępstw, wypadków śmierci i pożarów z 10 lat 1865—74 ^<Jj. Wykaz ten, jakkolwiek niezbyt szczegółowy, może być uważany za najzupełniejszy i stosunkowo może najdokładniejszy, dawniejsze bowiem wykazy sta-tystyczno-karne składane z wykazów oddzielnych każdego sądu, jako spisywanych przez ludzi niefachowych, dokładne być nie mogły; pod względem szczegółów były też nadzwyczaj ubogie. Przytem dopiero od r. 1848 skala ich została ujednostajniona; sprawozdania z dawniejszych lat obejmują albo sam tylko wykaz zbrodni ^podług kodeksu r. 1818), albo zbrodni i występków, albo wykaz osób aresztowanych w zarzucie przestępstwa. W sprawozdaniu nawet z jednego roku (1837) czytaliśmy, że tylko częściowy wykaz zebrać zdołano, a to z powodu cholery (!). Materyały te. o ile z akt wnosić można, nigdy de porządku nie były przyprowadzane i jeżeli dokładność ich niema

*) Już po napisaniu niniejszego, wyszły sprawozdania r. 1878 i 1879. ²) Pod tytułem: Wykazy Statystyczno-sądowo-kryminalne za r. 1S79 (po rosyjsku). Warszawa 1875 folio textu str. 15 i tablic VIII.

http:/7rcin.org.p!