80
Niedozwalać nieostrożnego skakania, pląsania, i t. p., jako też tych wszystkich zabaw, które są niebezpieczne i karkołomne.
Zdrowe pożywienie i powietrze, zmiana między wypoczynkiem a ruchem są także konieczne do wykształcenia kości. Rozmiękczenie kości albo angielska choroba jest po-większej części skutkiem złego odżywiania.
3. Należy też zwracać szczególniejszą uwagę na zęby. Trzeba je codziennie czyścić, zaniechać używania słodyczy, ostrych kwasów, za zimnych albo za gorących potraw, nie gryźć za twardych przedmiotów, unikać palenia tytoniu i t. d. Dobre, zdrowe zęby są dla zdrowia wielkiej wagi.
Wszystkie organa pozostają z sobą w jak najściślejszym związku i wspierają się nawzajem. Zdrowie całego organizmu wytwarza dzielność i zdatność do działania u człowieka co do jego cielesnej strony. Szczególniejszego znaczenia dla utrzymania, wzmocnienia i uszlachetnienia cielesnego organizmu są:
1. czystość i porządek,
2. odzież,
3. panowanie duszy nad ciałem.
1. Czystość i porządek są głównym warunkiem wzmocnienia ciała; nadto są też dla duchowego i moralnego życia bardzo wielkiego znaczenia, nadają bowiem człowiekowi charakter spokojnego, umiarkowanego, utemperowanego, uzbrajają go przeciw pokusom do grzechu i wytwarzają samodzielność i godność. Wychowawca niech tu przestrzega następujących zasad:
a) Niech przyzwyczaja dzieci tak w domu jak i w szkole zawczasu i konsekwentnie do czystości i porządku.
b) Niech je każe rozciągnąć na wszystko, na wielkie i małe rzeczy, tak żeby się stały rzeczywistą potrzebą dla dzieci.
c) Niech nigdy pod żadnym warunkiem nie ścierpi nieczystości i nieporządku i występuje przeciwko nim energicznie, gdziekolwiek się tylko pokażą.