page0120

— 106 —

cielesnemu i duchowemu oku dziecka przedstawia. Wspiera się pamięć przez to, że podaje się materyał w alfabetycznym porządku, lub przyobleka go się w wiersze i rymy, albo zwraca się uwagę na podobieństwo i różnicę z już poznanymi przedmiotami jako też na inne interesujące i zadziwiające stosunki i zapatrywania, także przez to, iż to, co musi być zapamię-tanem, szczególniej się zaznacza silnem wygłoszeniem, podkreśleniem, pisaniem na tablicy i t. p.

d)    Przyzwyczajać dzieci, ażeby się uczyły niektórych rzeczy na pamięć. Na stopniu elementarnym wygłasza nauczyciel to, co ma być wyuczonem na pamięć głośno i zrozumiale, każe uczniom pojedynczo ¹ chórem tale długo powtarzać, aż wbije się w pamięć; na średnich i wyższych stopniach nauki osiąga się to samo przez głośne i należycie akcentowane czytanie, postępując naprzód zdaniami lub strofami i łącząc nowe części co do formy i treści z dawniej-szemi, aż znowu całość wbije się w pamięć. Po kilku takich ćwiczeniach w szkole może potem dokładne wyuczenie się formy odbywać się u domu albo wśród spokojnej zabawy; zawsze jednak musi być ustęp należycie przygotowany.

e)    Konsekwentnie wysłuchiwać Lego, co zostało wyuczonem na pamięć, uważać na dobre i zrozumiałe, a zatem na głośne, w słowach, zdaniach i myślach należyte wygłoszenie, a przez częste powtarzanie doprowadzić do tego, żeby wyuczona rzecz nie była zapominaną. Jeżeli dziecko w czasie wygłaszania utknie, to trzeba mu pomódz, albo mechanicznie, podpowiadając mu następne słowo, albo logicznie, zwracając jego uwagę na związek myśli. Naturalnie, że to ostatnie ma pierwszeństwo.

f) Z tego, czego się już uczyło, ma korzystać w dalszej nauce tak nauczyciel n. p. przy objaśnianiu i t. p., jak i uczeń przy zadaniach. 'Jak osiąga się nietylko odświeżenie materyału, lecz przemienia go się też na żywotną część organizmu całej nauki. Nadto w ten właśnie sposób przekonują się dzieci o znaczeniu i korzyści memorowania; praktyczne zastosowanie nadaje przedmiotowi nowego powabu.

5. Logiczne memorowanie jest jeszcze ważniejsze i więk-kszego znaczenia, aniżeli mechaniczne; a) zaprząta wszystkie siły ducha, prowadzi do samodzielności i b) utrwala właściwą

http://rcin.org.pl