page0134

126

Schonbrunn — Schoolcraft

słynne są: błękitny gabinet Maryi Teressy, komnata zamieszkiwana przez Napoleona w r. 1809 i pokój w którym umarł książę Reichstadt w r. 1832. Prócz tego godnemi są widzenia: kaplica, teatr, sala zwierciadlana, obrzędów i t. d. W pobliżu pałacu jest oranżeryja, a parter zdobny w 32 posągi i grupy marmurowe. Wśród parku są. wspaniałe aleje drzew, wodozbiory (jeden z nich: der sckónc Brunnen dał nazwę całemu zakładowi), bażantarnje, menażeryje, ogróg botaniczny, pałacyk Gloriet z kolumnadą na górze wystawiony w roku 1775. sad, i t. d. Tu zatwierdzony został traktat pokoju zawarty w Pres— burgu r. 1805; ztąd wyszła proklamacyja Napoleona (27 Grudnia 1805) przeciw dynastyi Bourbonów w Neapolu, i druga wzywająca Węgrów do powstania w Maju 1809, oraz zawarcie pokoju wiedeńskiego 14 Paździenika 1809 r.

Schbnlein (Jan Łukasz), lekarz niemiecki, urodził się. 1793 r w Bainber-gu, umarł tamże 1864 r. Nauk lekarskich słuchał na uniwersytecie w Landshut i Wirzburgu, otrzymawszy w r. 1816 stopień doktora medycyny, w roku 1819 został prywatdocentem, w następnym roku nadzwyczajnym, w roku 1824 professorem zwyczajnym terapii i kliniki w szkole lekarskiej w Wirzburgu. Prócz tego był dyrektorem szpitala miejskiego i wkrótce pozyskał rozgłos jako lekarz praktyczny i uczony professor. W r. 1833 przeniósł się do uniwersytetu w Ziirich, a w r. 1839 powołany do Berlina, został professo— rem patologii i terapii, dyrektorem kliniki, radzcą ministeryjalnym do spraw lekarskich i przybocznym lekarzem królewskim. Schónlein, który prelekcyjami w Berlinie stał się sławnym na całe Niemcy nie zostawił żadnego dzieła, w któremhy objawił swoje przekonania naukowe; lecz wielu uczniów ogłosiło zdania sprawy z jego prelckeyj, z których żadne nie zyskało zupełnego zadowolenia mistrza. Do takich dzieł należą: AUgctneine and •speccielte Patholo-gie and Therapie (Wirehurg, 1832; wydanie czwarte, 1839, 4 tomy); Frankem familie der Tt/phen (Ziirich, 1840); Klinisehe Vort ragę im Charitśkran-kenkause zu Berlin (2 zeszyty, Berlin, 1842; 3 wydanie, 1843—44).

Schonwalder (Karol), współczesny nauczyciel w Brzegu, wydał szacowne do historyi Piastów szląskich dzieła pod tytułem: Die Piast en ron Briege od er Gcscłrchte dęr Stad! and. des Fursfenlkums Brieg (Brzeg, 1955—1856. 3 tomy, w 8-ce).

SchOOlcraft (Henryk Rowe), podróżnik i etnolog amerykański, urodzony r. 1793 w Guilderland pod Albany. Z zamiłowaniem oddał się badaniu żywota plemion indyjskich, zamieszkujących kraje Stanów Zjednoczonych, w czern popierał go Hewitt Clinton, gubernator New-Yorku. W r. 1818 popłynął rzeką Alleghany dla zbadania doliny Mississipi, i skreśleniem wyprawy tej zamieszczonej w' Scenes and adremures in fke Setni.-Alpine region of the Ozark Mountains of Mtssouri and Arkansas (nowe wydanie, 1853), rozpoczął szereg mnogich opisów i sprawozdań z podróży odbytych po stronach zachodnich. Pierw-szy on podał dokładniejsze wiadomości o kopalniach i zajęciach górniczych w Missouri w View of the. Lead, ilines of Missouri (Nowy York, 1819); o wodach wielkich jezior Ameryki północnej i źródłach Mississipi w Journal of trarels from Detroit trough the Grand Chain of American lakes to the sources of the Mississiw, (Albany, 1821); Trarels in the Central portion of the Mississipi valley (Nowy York, 1825); Narratire of an exptdition trough the Upper Mississipi to Baska Lalce (Nowy York, 1834). Rząd mianował go ajentem do spraw indyjskich przy Wyższem Jeziorze w roku 1819 i polecił wspólnie z generałem Cass zbadać i pomierzyć obszar kraju Minnesota. Przez ożenienie się z wnuczką byłego władzcy narodu Chippewa’sów, zaskarbił sobie