143
byłaby nam nicią przewodnią przy odtwarzaniu retrospektywnie stanu pierwotnego ziemi. W braku takich wiadomości możemy tylko z pewnem prawdopodobieństwem twierdzić, że trudno topliwe metale wymagają temperatury bardzo wysokiej, aby przeszły w stan gazowy, a zgoła nie wiemy, przy jakiem ciśnieniu owa zmiana stanu skupienia da się uskutecznić. Ko-ehler podaje następującą tabelkę topliwości metali1):
Pierwiastek stopień topliwości gęstość w porównaniu z wodą
Platyna . . . |
2000—2500° . . . |
. . . 22— |
krzem . około |
o O O o |
2_ |
żelazo czyste nad |
o O O o 03 |
. . . 7-8 |
kobalt .... |
1400° ..... |
. . . 8-6 |
mangan . . . |
1300° ..... |
. . . 8-0 |
złoto .... |
1200° ..... |
. . . 19 |
miedź .... |
1100°..... |
. . . 8-9 |
srebro . . . . |
1000° ..... |
. . . 10-5 |
wapień .... |
1000° ..... |
. . . i-6 |
cynk .... |
433°..... |
. . . 69 |
antymon . . . |
425°...... |
. . . 6-8 |
ołów .... |
334°..... |
. . . 11-3. |
Natomiast co do punktu temperatury, przy którym metale przechodzą w stan gazowy, nie posiadamy danych doświadczalnie, a jedynie teoretycznie obliczał Guldberg2) ów punkt krytyczny, przyjąwszy ciśnienie jednej atmosfery3) oraz punkt krytyczny dla rtęci 1000° C. Z tego obliczenia wypadło:
dla Cu 3900° |
Pb |
2000° |
Ag 3600° |
Sb |
5800° |
Au 4300° |
Bi |
05 O o o |
Zn 2600° |
Fe |
5200° |
Cd 2500° |
Pd |
5700° |
Sn 3000° |
Pt |
7000° |
Rozumie się zaś samo przez się, że jeżeliby ciśnienie było
*) Koehler dz. w. prz.. str. 191.
2) Guldberg: Die kritischen Temperaturen der Metalle. Zeitsch. fur physik. Chemie. I 1887, str. 231 — 236; Thiene dz. w. prz., str. 52.
3) Ciśnieniem 1 atmosfery zwiemy to ciśnienie, które wywiera słupek rtęci wysoki 76 cm. na 1 cm2. Por. Dr August Witkowski: Zasady fizyki, t. I, str. 840.